Zomergasten (4) – Lilian Gonçalves-Ho Kang You

Lilian Gonçalves-Ho Kang You. Ze heeft Chinees, Frans, Joods en Afrikaans bloed door de aderen stromen. Ze is voorzitter geweest van Amnesty International. Momenteel is ze lid van de Raad van State. Gevraagd naar de betekenis van het Chinese deel van haar achternaam, antwoordde ze gekscherend dat het ‘Bloem uit het Oosten’ betekent. Ze beheerst de nobele kunst van het understatement. Hoeren noemt ze ‘vrouwen der horizontale geneugten’. Ze onthulde ooit gevraagd te zijn voor de post integratie door de partij van Fortuyn, waarvoor ze bedankte omdat ze ‘geen suïcidale neigingen’ had. En toen Jelle Brandt Corstius, naar aanleiding van een aangrijpend fragment uit de film Budhha Collapsed out of Shame, soms het idee zei te hebben dat landen als Afghanistan geen behoefte hebben aan vooruitgang, antwoordde ze: “Ik kom niet vaak vrouwen tegen die vertellen dat ze geen behoefte hebben aan vooruitgang in hun leven. Dat zijn altijd anderen die dat beweren.” Die kon JBC in zijn zak steken.

Dat deed hij dan ook. Het is toch wel een verstandige jongen. Het werd hem niet gemakkelijk gemaakt deze avond, maar hij sloeg zich er dapper doorheen. JBC zat tegenover een vrouw die haar woorden zo zorgvuldig mogelijk koos in de hoop de waarheid zo min mogelijk geweld aan te doen. Ze liet na bijna elke vraag een stilte van een paar seconden vallen om haar antwoord te wegen. Maar die antwoorden waren altijd intelligent en getuigden van een wijsheid die ze deels van nature bezat en die deels was gevormd door een leven dat een aantal zeer dramatische momenten heeft gekend.

De avond eindigde met een fragment uit The Crying Game, van Neil Jordan. In dat fragment vertelt een door de IRA gevangen Forest Withaker aan zijn bewaker de parabel over de kikker en de schorpioen. De schorpioen wil een rivier oversteken en vraagt of de kikker hem wil dragen. De kikker durft niet, omdat hij bang is dat de schorpioen hem steekt. De schorpioen zegt dat de kikker niets hoeft te vrezen. Immers, als hij de kikker steekt, verdrinken ze allebei. De kikker is overtuigd. Halverwege steekt de schorpioen de kikker toch. Waarom doe je dat, vraagt de kikker. Omdat het in mijn aard zit, zegt de schorpioen.

De wereld zit vol met schorpioenen. De avond zat er ook vol mee. Maar vooral ook met kikkers (zoals deze Liberiaanse vrouwen) die zich, met alle risico van dien, verzetten tegen de schorpioenen. De belangrijkste schorpioen in het leven van Lilian Gonçalves is Desi Bouterse. Ze liet een fragment uit de serie Holocaust zien, waarin een joodse man zijn vrouw ervan probeert te overtuigen om uit Duitsland weg te vluchten. ‘Dit is het land van Mozart, van Schiller en van Beethoven’, antwoordt de vrouw. Toen Gonçalves dat fragment ergens aan het eind van de jaren ’70 had gezien, zou ze hebben gezegd dat hen dit ook te wachten stond. Toch bleef ze. In de nacht van 7 op 8 december 1982 werd haar man, Kenneth Gonçalves, deken van de orde van advocaten, van huis gehaald om, samen met veertien andere tegenstanders van het regime, te worden vermoord in Fort Zeelandia. Sinds de onafhankelijkheid van Suriname, zo had Gonçalves ons verteld, stond koningin Wilhelmina uit te kijken over de rivier. “Gelukkig met haar rug naar het fort.” Zelfs voor een standbeeld van haar voormalige koningin bracht ze compassie op.

Molovich
Erkend miskend genie. Motto: succes is voor losers.

16 Reacties

  1. Ik heb er bijna niets van gezien, want ik had iets anders te doen, maar toen ik de tv even aanzette, was er net een filmpje bezig met een nagespeelde steniging. Acteurs: kleuters. Dat het niet echt was, zag ik meteen. Ik heb na een minuut kijken de tv weer uitgezet, want dat kan ik niet aanzien. Ik vind een echte steniging van een vrouw al een te miserabel kijkspel, zo’n toneelstukje vind ik bijna te erg voor woorden.

  2. Ja, maar toch kan ik er geen geloof aan hechten, daar was het filmpje naar mijn smaak te amateuristisch voor. Als kinderen al zulke spelletjes spelen, film ze dan gewoon, meer niet.
    Ik kwam erin toen ze dat meisje een suikerzak op haar hoofd zetten, met die mond- en ogengaten. En je vervolgens die camerabeelden zag door die ogengaten.
    Ik vond dat te goedkoop.

  3. Het fragment met de kinderen was verre van goedkoop. Behoorde m.i. tot de meest indringende fragmenten. Voor de suikerzak, die pas helemaal op het einde kwam, zagen we een jongetje kalkpoeder rond ’t meisje strooien en haar gebieden, in naam van Allah, in de zo ontstane cirkel te blijven stilstaan. Het meisje stapt eruit, het jongetje voltrekt hetzelfde ritueel, het meisje stapt er opnieuw uit, nogmaals het kalkritueel. Volgt een springen van het meisje van cirkel naar cirkel naar cirkel, en weer terug. Zelden de doorgegeven achterlijkheid van de taliban-cultuur en de onschuld van kinderen zo treffend en bondig verbeeld gezien.

  4. Indringend, maar nep, naar mijn smaak. Het was eerder zo dat de cameraman gevraagd had: spelen jullie dat eens voor mij, dan maak ik er een mooie film van.
    Zodat het filmpje helemaal niets over die doorgegeven achterlijkheid of wat ook liet zien. Als je daarover iets had willen laten zien, had je als cameraman gewoon de spelletjes die die kinderen normaal spelen, moeten filmen.

      1. Ben doet niet aan film. Hij leest hooguit de scripts. M.a.w.: het overgrote merendeel van de fictiefilms is niet aan Ben besteed.

      2. Dus als iemand zich stoort aan de manier waarop iets verteld wordt, is dat dus een belediging voor de maker ?
        Als je niet mee kan gaan in de suspension of disbelief, ben je dus zelf de schuldige ?

        Laat me raden: jij bent gelovig ? De atheist is kil en ongevoelig [plastic, schlager], want heeft god niet in zijn systeem?

          1. Okay, My bad, door lichte irritatie te slordig gelezen.
            Ben is mij ook te stellig.

            Het gedichtje op je blog vind ik -oppervlakkig gelezen en begrepen- nogal laatdunkend en daardoor irritant.
            care to explain ? volgens mij is interpretatie van een gedicht nogal persoonlijk, zoals alle kunst, dus hoe kan men zoiets waterdicht leren ?

          2. Je eigen gedichten uitleggen is nooit een goed idee volgens mij, dus daar beginnen we maar niet aan. Laten we het er op houden dat het niet het atheïsme is dat hier een veeg uit de poëziepan krijgt (haha).

      3. Laat ik eens een ander voorbeeld geven. Die rellen in Londen lijken me uiterst geschikt om er een fictiefilm van te maken. Maar hoe mooi die film ook is gemaakt, hoe indringend ook, zoals jullie dat noemen, mij overtuigt alleen een documentairefilm. Die fictiefilm zegt alleen iets over de regisseur of de cameraman. En dat is mij niet interessant genoeg.

  5. De intentie van het stenigingsfragment mag dan wel heel integer zijn, ik vond het net als Ben Hoogeboom nogal geforceerd op punten (camera vanuit papieren zak).

    Mij stoorde gedurende het gesprek vooral de aanhoudende zorgvuldigheid van formulering en de gereserveerdheid van de gast. Jelle had haar gewoon wat meer wijn moeten voeren, dan was het vast een minder ambtelijk gesprek geworden.
    Ze lijkt me een wijs / erudiet persoon, maar niet echt een warme persoonlijkheid, om niet te zeggen een kil, statusgevoelig type.

    Wie heeft haar wijsgemaakt dat afstandelijkheid en gereserveerdheid bij beschaving horen?
    Dat lijkt me een heel ouderwets idee.

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *