Terwijl de wereld haar wonden likt van de Tweede Wereldoorlog en de soldaten huiswaarts keren, wordt op 1 oktober 1945 in Chicago Donny Edward Hathaway geboren. Zijn vader, net terug van het front, blijkt niet in staat voor zijn vrouw en zoon te zorgen en zo verhuist de pasgeboren Donny met zijn moeder naar St. Louis, Missouri. Hier vindt Donny een nieuw thuis bij zijn grootmoeder, Martha Pitts, een professionele gospelzangeres. De kleine Donny groeit op in de kerk en vergezelt zijn oma met grote regelmaat terwijl zij van kerk tot kerk trekt met het gospelkoor waar zij deel van uitmaakt. Donny zelf blijkt ook over een gouden keeltje te beschikken en begint al op vierjarige leeftijd aan een professionele zangcarrière onder de naam Little Donnie Pitts.
Behalve een geweldige zanger, is Donny Hathway een zeer getalenteerd pianist. Hij brengt ontelbare uren door in de repetitieruimte en verdient in 1964 met zijn muzikale talent een studiebeurs aan Howard University in Washington D.C. Zijn enorme gave blijft niet lang onopgemerkt en al snel wordt Donny Hathaway als pianist gevraagd om deel uit te maken van het Ric Powell Trio, een jazzband. In korte tijd groeien zij uit tot hoofdact in de populairste clubs van de stad en Donny steekt zo boven de rest van de band uit, dat hij geregeld moet uitleggen dat niet hij, maar de drummer Ric Powell is. Het is in deze tijd dat Donny Hathaway op school kennismaakt met de zangeres Eulaulah, met wie hij niet veel later in het huwelijk treedt.
In 1967, wanneer hij een derdejaars student is, blijkt Eulaulah zwanger en is Donny gedwongen een baan te zoeken. Hij verhuist terug naar Chicago, vindt een baan bij het nieuwe label Twinight Records en werkt als productieassistent met artiesten als The Staple Singers, Aretha Franklin en Curtis Mayfield. Deze laatste is zo onder de indruk van Donny Hathaway, dat hij niet aarzelt om hem een baan aan te bieden wanneer hij zijn eigen label opricht, Curtom Records. Naast schrijven en produceren voor andere artiesten, maakt Donny Hathaway aanvankelijk deel uit van The Mayfield Singers. In 1969 neemt hij zijn eerste single op, een duet met de zangeres June Conquest, genaamd I Thank You Baby.
Later dat jaar tekent Donny Hathaway zijn eerste platencontract, bij Atco Records, nadat hij is ontdekt door muzikant King Curtis. Niet veel later verschijnt zijn eerste solosingle, het krachtige The Ghetto. Een jaar later brengt hij zijn eerste album uit, Everything is Everything, waarop hij laat zien net als tijdgenoten Marvin Gaye en Stevie Wonder over een groot gevoel voor tijdgeest te beschikken. Het album bevat diverse nummers die de sociale en raciale ongelijkheid aan de kaak stellen. Ook schrijft hij twee nummers voor het album First Take van zangeres Roberta Flack. Hathaway’s maatschappijkritische debuutalbum wordt lovend ontvangen en trekt de aandacht van Jerry Wexler, eigenaar van het prestigieuze Atlantic Records, waar onder andere Aretha Franklin en Ray Charles deel van uitmaken.
Nadat Donny Hathaway eind 1970 een hit scoort met This Christmas, biedt Wexler Hathaway een contract aan en verhuist hij met zijn vrouw en dochter Lalah naar New York. In april 1971 verschijnt zijn tweede album, simpelweg Donny Hathaway genaamd. Het album is een succes en het nummer A Song For You wordt een grote hit. Amerika kan niet meer om Donny Hathaway heen en de wereld ligt aan zijn voeten. Zijn succes stijgt pas echt tot ongekende hoogten wanneer hij in 1972 een serie van drie duetten opneemt met Roberta Flack. Een van deze duetten, het nummer Where Is The Love wordt genomineerd voor een Grammy.
Terwijl het succes geen einde lijkt te kennen, beginnen de mensen in de directe omgeving van Donny Hathaway op te merken dat zijn gedrag begint te veranderen. Eulaulah Hathaway weet haar man zo ver te krijgen een arts te raadplegen en Donny, op dat moment inmiddels vader van een tweede dochter Kenya, wordt gediagnoseerd met paranoïde schizofrenie. De zanger lijdt aan waanvoorstellingen en hallucinaties, heeft het idee voortdurend achtervolgd te worden en hoort stemmen in zijn hoofd. Het is het begin van de jaren ’70 en artsen weten zich geen raad met de aanvallen van woede en verwarring van de zanger. Hathaway krijgt medicijnen voorgeschreven en neemt een tijdlang tweemaal daags veertien pillen.
Even lijken de pillen hun werk te doen en in 1973 verschijnt, temidden van een schandaal in het Witte Huis en een economische crisis, het album Extensions Of A Man. Het album wordt goed ontvangen, maar ondanks juweeltjes als Someday We’ll All Be Free en I Love You More Than You’ll Ever Know blijft het echt grote succes uit. Donny’s symptomen verergeren en hij wordt in korte tijd meerdere malen in het ziekenhuis opgenomen vanwege zijn emotionele instabiliteit. Extensions Of A Man krijgt weinig aandacht van de media en Donny Hathaway, inmiddels gestopt met zijn medicijnen, verdwijnt uit de publiciteit. Hij verlaat zijn gezin, verbreekt het contact met hen en zijn vrienden, en tussen 1974 en 1978 wordt er niets meer van hem vernomen.
In 1978 is de muziekscene veranderd en het discotijdperk is in volle gang. Het is in deze tijd dat Donny Hathaway, gemist door de muziekindustrie, besluit om na een afwezigheid van vijf jaar terug de studio in te duiken. Hier wordt hij opnieuw samengebracht met Roberta Flack en voor haar album Blue Light And The Basement nemen zij het nummer The Closer I Get To You op. Het duo scoort wederom een hit en het nummer komt zelfs op nummer twee te staan in de nationale hitlijsten. In januari 1979 reist Donny terug naar New York om nieuwe nummers op te nemen voor een nieuw album samen met Roberta Flack. Een van deze nummers is het mede door Stevie Wonder geschreven You Are My Heaven. Het zou het laatste nummer zijn dat Donny Hathaway ooit zou opnemen.
Ondanks zijn krachtige vocalen, blijkt Hathaway’s mentale toestand instabieler dan ooit. Meerdere malen rent hij schreeuwend de studio uit, waarna hij trillend in een hoek van het gebouw wordt teruggevonden. Hathaway is ervan overtuigd dat blanken achter hem aanzitten en hem willen vermoorden om zijn muziek te stelen. Zijn medemuzikanten besluiten om hem wat rust te gunnen en verlaten uiteindelijk de studio. De volgende ochtend wordt Donny Hathaway op de stoep van het Essex House hotel gevonden, na wat lijkt een sprong uit het raam op de vijftiende verdieping.
Vanaf het moment dat Donny Hathaway begon met het maken van muziek is hij zijn tijd ver vooruit geweest. Zowel op vocaal als instrumentaal gebied was hij ongeëvenaard en tot op de dag van vandaag blijft hij andere muzikanten inspireren en motiveren. Donny Hathaway was een muzikaal genie, een artiest van een klasse waarin er maar weinig zijn. Zijn melodieuze klanken weten ook in deze tijd nog miljoenen mensen te raken en ondanks dat hij al meer dan dertig jaar dood is, blijft zijn muziek voortleven. Op 13 januari 1979 komt er een eind aan de man, de legende, Donny Hathaway, maar zijn muziek, zijn nalatenschap, leeft voort.
Meer dit soort helder-en-verfrissend-als-een-bergbeekjesproza vindt u op de site van Sa’id: ietsmetwoorden.nl
Yes, this is the ghetto! Oh joy, geweldige muziek.
Nu moet ik spontaan aan het woord ‘meeslepend’ denken. Tja.
Het was ook een neger natuurlijk. Tja indeed.