Volgens de Dirkswoudse dichter Wiel Barstens is het allemaal simpel: ‘Schaf de oorlog af.’ En waarlijk, als het zo eenvoudig zou zijn, dan zou zelfs Griekenland zonder schulden zitten, dan zouden de olijventeelt en de ouzoproductie ruimschoots voldoende opleveren. Dan zouden ook onze verse komkommers worden uitgevoerd naar Rusland. Hoewel, zegt Wiel Barstens, waarom zou je je beste producten in vredesnaam naar Rusland uitvoeren? De Russen kunnen toch zelf wel hun eigen komkommers maken?
En zo is het ook. Maar de Russen doen het al een eeuw lang niet. De Russen produceren niet genoeg komkommers, tomaten, paprika’s, sla, andijvie, spinazie voor hun eigen bevolking. Ze hebben er grond genoeg voor, daar zit het ’m niet in. Maar ze doen het niet. ‘Dat komt onder meer door de corruptie,’ meent Wiel Barstens. Zet een gezond zaakje op in Rusland en je wordt bestolen, óf door de zeks óf door de officiële lieden.
‘Maar dat is een probleem waaruit Rusland zichzelf moet zien te worstelen,’ zegt Wiel, ‘het probleem van het Westen is: de oorlog. De oorlog tegen de terreur, die miljarden kost, en niets oplevert. Niets, behalve onnoemelijk veel doden. Daar moeten wij dus meteen mee stoppen. Neem nou die Bin Laden, die ze 10 jaar na dato gevonden hebben. Hoeveel landen hebben nou daadwerkelijk gezocht naar Bin Laden, in die tien jaren? Zat hij bijvoorbeeld in Uruzgan? Nee, daar zat hij niet. Daar heeft Nederland wel een paar honderd miljoen euro’s aan weggesmeten.’
‘Ik kan je volgen,’ zei ik.
‘Dat is mooi,’ ging Wiel verder, ‘en ook die war on drugs is een idioot gevecht, dat niet te winnen valt. Behalve! Wanneer je die drugs, cocaïne, heroïne, cannabis en al die drieletterwoorden vrijgeeft.’
‘Leg uit, Wiel.’
‘Dat doe je via de apotheken, die dus een enorme extra klandizie zullen krijgen. Daar laat je je paspoort zien of je ID-kaart, zodat de apothekersassistente kan zien of je wel een ingezetene bent, en daar bestel je bijvoorbeeld 5 gram cocaïne, die na 2 dagen bijvoorbeeld gereed is gemaakt.’
‘Waarom na 2 dagen, Wiel?’
‘Er moet een zekere vertraging zijn, want men moet de jeugd natuurlijk niet tezeer aanmoedigen.’
‘Maar dat is een probleem waaruit Rusland zichzelf moet zien te worstelen,’ zegt Wiel, ‘het probleem van het Westen is: de oorlog. De oorlog tegen de terreur, die miljarden kost, en niets oplevert. Niets, behalve onnoemelijk veel doden. Daar moeten wij dus meteen mee stoppen. Neem nou die Bin Laden, die ze 10 jaar na dato gevonden hebben. Hoeveel landen hebben nou daadwerkelijk gezocht naar Bin Laden, in die tien jaren? Zat hij bijvoorbeeld in Uruzgan? Nee, daar zat hij niet. Daar heeft Nederland wel een paar honderd miljoen euro’s aan weggesmeten.’
‘Ik kan je volgen,’ zei ik.
‘Dat is mooi,’ ging Wiel verder, ‘en ook die war on drugs is een idioot gevecht, dat niet te winnen valt. Behalve! Wanneer je die drugs, cocaïne, heroïne, cannabis en al die drieletterwoorden vrijgeeft.’
‘Leg uit, Wiel.’
‘Dat doe je via de apotheken, die dus een enorme extra klandizie zullen krijgen. Daar laat je je paspoort zien of je ID-kaart, zodat de apothekersassistente kan zien of je wel een ingezetene bent, en daar bestel je bijvoorbeeld 5 gram cocaïne, die na 2 dagen bijvoorbeeld gereed is gemaakt.’
‘Waarom na 2 dagen, Wiel?’
‘Er moet een zekere vertraging zijn, want men moet de jeugd natuurlijk niet tezeer aanmoedigen.’
Ach, dan hou je daar toch gewoon rekening mee? Dat je de coke dus twee dagen vóór het weekend bestelt.
Nou ben ik best geinteresseerd in de mening van Wiel Barstens over oorlog, komkommers en drugs, maar: waar vind ik ’s mans gedichten? Trouwens, wie is, of, wat zijn, Zeks precies?
Een zek is, weet ik sinds 1975 (het jaar waarin Solzjenitsyn’s Goelag Archipel verscheen), een Russische slang benaming van een ingezetene van de goelagkampen. Daar zal Wiel Barstens het ook vandaan hebben, denk ik, maar hij heeft het niet helemaal goed onthouden.
Verdere rapportages over zijn dichtwerk enz. volgen nog.
Het woord zeks gaat terug op een afkorting van ‘zakljoetsjonnyje’, dus gevangenen, en wordt nog steeds gebruikt. Gevangenen zijn inderdaad zo ongeveer de enige bevolkingsgroep in Rusland waarvan je weinig te duchten hebt, zolang je niet zelf in de gevangenis zit, natuurlijk.
Dat is nog eens informatie geven. Ik herinner me uit Solzjenitsyn’s boek en ook uit het geweldige boek van Sjalamov dat er met het woord zek een zekere eer werd ingelegd: het was een soort geuzennaam.
Inderdaad wordt de term nu nog gebruikt. Ik zag een paar maanden geleden een video op YouTube die opgenomen was in een Russische gevangenis, waar één van de gevangenen zichzelf betitelde als tattoo-zek.
Dank Wouter, dank Ben. Uit Het Commentaar van het NRC van vandaag, 3 juni: ‘In Rusland is het ondenkbaar om een glas Wodka, meestal 50 gram of centiliter, te drinken zonder een bijhapje, zoals een komkommer. Wat pinda’s vroeger voor Nederlanders waren, zijn komkommer voor Russen’
Laat ik nou altijd gedacht hebben dat de Russen als bijhapje een augurk aten! Weet jij daar iets van, Wouter?
Ik drink m’n wodka altijd zonder iets er bij. Gewoon sec.
Ik drink m’n wodka altijd zonder iets er bij. Gewoon sec. Ah, u bedoelt: Zeks?