Moderne apparaten, die het leven zouden kunnen veraangenamen deel 1: de e-reader

Illustratie: Stefan Verweij

Af en toe geraak ik in een discussie over de moderne dingen des levens, zoals I-phones, I-pads en e-readers. En soms wordt me dan gevraagd: Zo’n e-reader, is dat niks voor jou, jij leest toch veel boeken? Het korte antwoord luidt dan: inderdaad, dat is niks voor mij WANT ik lees veel boeken. Op verzoek formuleer ik nu een wat langer antwoord.
Om te beginnen komt mijn weerzin voort uit mijn meer algemene levenshouding. Deze kan als volgt omschreven worden: Ik ben tegen elke verandering, alles moet altijd precies zo blijven als het is. Veel veranderingen zijn namelijk in wezen verslechteringen. Ik geef een paar voorbeelden: voorgebakken frites, de ov-chipkaart, de Westerscheldetunnel en het Kabinet Rutte. Maar goed, ik wil mij niet helemaal van de realiteit afsnijden, af en toe is er ook sprake van een verbetering, nieuwe functionaliteit of een toenemend gemak. Daar neem ik dan graag kennis van.

Nu de e-reader. Deze is (afgaande op de keren dat ik er een in mijn handen had) beter van kwaliteit en makkelijker in het gebruik dan een PC of laptop, da’s helemaal niks. iPad weet ik niet, ik heb nog nooit iets gelezen op zo’n ding. Ja, zo’n e-reader, dat leest inderdaad best prettig, het moet gezegd. Maar een beetje aardig model, dat verschillende formaten aankan en enigszins goed functioneert, kost snel 200 à 250 Euro. En dan staat er nog niks op, althans niet iets wat ik zou hebben uitgekozen. Ik denk dan: voor dat geld kan ik 8 tot 10 boeken kopen. Op zo’n e-reader passen wel meerdere boeken, misschien wel honderd. Of duizend. Nou, boejuh. Het zijn geen mp3’s.

Verder is een e-reader een apparaat. Hoe je het ook wendt of keert: een apparaat gaat kapot. Als je geluk hebt is dat binnen een jaar, dan heb je garantie (denk ik). Maar vaak heb je pech, en gaat het apparaat pas na drie of vier jaar kapot. Het zal dan niet lonend zijn om te repareren, nieuwe kopen dan maar, weer 200 à 250 Euro (8 tot 10 boeken). En dan maar hopen dat de eerder aangeschafte e-boeken (als je daar nog een back-up van hebt) weer ingelezen kunnen worden in het nieuwe apparaat, en dat er geen standaard-wijziging is geweest, waardoor je met een betamaxding zit.

Sommige formats zijn bezwaard met digitale rechten, die kunnen alleen gelezen worden op het oorspronkelijke apparaat. Uitlenen of overzetten is er dan niet zo maar bij. Amazon heeft het al gepresteerd om gekochte e-boeken bij een synchronisatie weer te wissen, wegens problemen met de rechten. Weg is je boek. Ik heb in mijn kast boeken staan die ik al 40 jaar heb, en die doen het nog steeds. Een elektronisch boek koop je vanaf de PC. Bij bol.com kun je dan de voorkant van het boek bekijken, maar niet bijvoorbeeld de eerste vijf bladzijden even lezen. Tja.

Het kopen van een e-boek lijkt mij kortom een heel andere belevenis dan het kopen van een echt boek. Een e-boek koop je thuis, achter de pc, en voor een boek ga ik naar de boekhandel. Daar snuffel ik dan rond, kijk in de kasten en op de tafels, ik praat met de meneer van boekhandel Feijn en drink eventueel een espressootje. Ik blader wat in de boeken, lees de achterflap of de eerste bladzijde en besluit dan meestal om meer boeken te kopen dan ik van plan was. Heerlijk.

Dit kalenderjaar heb ik tot nu toe 60 boeken uitgelezen. Ik heb het eens nagegaan, van deze 60 boeken zijn er op dit moment 6 bij Selexyz leverbaar als e-boek. Dat betekent dat ik als e-lezer andere boeken moet gaan lezen dan ik tot nu toe deed.  Lees ik nu dan zulke gekke boeken? Ik weet het niet, het is meestal Nederlandse literatuur. Ik lees geen spannende boeken, en ook geen vlotte moderniteiten als Kluun, Harry Potter of Heleen van Royen. Daar zal het wel aan liggen.

Er is overigens onderzoek gedaan naar het lezen van teksten op een e-reader. Dat gaat langzamer dan uit een boek. Misschien zijn die 6 beschikbare e-boeken dan toch wel genoeg.

Tip van de redactie: Mocht u toch een e-reader in uw bezit hebben, schrijver Hans Vervoort (onder andere bekend van Het Bedrijf) stelt op zijn website twaalf titels die niet meer in de boekhandel verkrijgbaar zijn beschikbaar als gratis e-book. Ook leuk voor de kerst!

14 Reacties

  1. Een ander bezwaar: het zalige in bed lezen. Mijn tip is: leg elke nacht een paar verhalenbundels naast je op het nachtkastje. Ik had er gisternacht drie boeken liggen: een verhalenbundel van Ruth Rendell, De weg naar het licht van Maarten Biesheuvel en een boekje van Bas Haring over het brein. Ik heb tenslotte besloten dat boekje van Bas Haring ter hand te nemen. Tot zeer laat, het spijt me.
    Die keuzevrijheid wordt je ontnomen door een e-reader, omdat er teveel keuze is. Omdat het niet verstandig is, je hele bibliotheek naar bed mee te nemen.

  2. Het is dan weer wel prettig om je hele boekenkast mee op reis te nemen. (En ja, Ben, ik weet dat je niet aan reizen doet, maar er zijn nu eenmaal mensen die dat wel doen, zo ga ik bijvoorbeeld wel eens op vakantie.)

    En welke schrijver had ook alweer een paar maanden geleden geschreven dat de e-reader een revolutie in uitgevers/schrijversland zou kunnen betekenen, aangezien schrijvers nu veel makkelijker in eigen beheer hun boeken zouden kunnen uitgeven? Marcel Möring, meen ik mij te herinneren. In dat stuk kreeg ik ook voor het eerst te horen dat boekhandels boeken kunnen teruggeven als ze niet verkocht worden. Vandaar dus de ramsj. Wist ik niet. Maar bij e-books heb je nooit met een te weinig of een te veel aan boeken te maken.

    Wat je waarschijnlijk wel krijgt, net als bij cd’s, zijn luxe-uitgaven. Of speciale edities. Of meer gesigneerde versies. Zodat mensen een extra reden hebben om hun geld aan het boek uit te geven.

  3. Alleen mijn natuurlijke indolentie (ja, schrijf ik in een Kort Nurksje over mijn jaar in Amerika, herinner ik me opeens dat een Amerikaanse vriendin me in 1983 al zei dat ik mijn natural indolence eens zou moeten overkomen, maar dat heb ik dus nooit gedaan) weerhoudt me ervan een e-reader te kopen. Ik kan er werkelijk alleen maar voordelen in zien. Mijn enige angst is geloof ik dat ik hem kwijt zou raken. Of dat ik hem stuk zou laten vallen etc. Of dat juist de mijne niet zal werken. Dat de producent failliet gaat en ik met een obsoleet systeem zit. Wat trouwens ook al kan zonder dat de producent failliet gaat. Gewoon verkeerd kiezen. Goed, er zijn dus wel redenen om me niet te haasten. Maar alle meer fundamentele bezwaren die hier te berde worden gebracht lijken me flauwekul.

  4. @ Max & Wouter. Met een e-reader kun je nog geen duizendste promille van het aantal boeken ter wereld lezen. Ze hebben nu wel een apparaat dat (waarom weet eigenlijk niemand) minstens 150 euro kost, en dat om de drie of vier jaar stuk gaat. Maar ze hebben er niet de boeken voor.
    Voorlopig ben ik het geheel met Foxx eens: zorg eerst maar eens dat het complete boekenbestand in e-vorm verkrijgbaar is, en maak die e-readers zeer goedkoop: een tientje of zoiets.

  5. @Ben. Heel vervelend je op feiten te moeten corrigeren, maar je kan er bijvoorbeeld het hele, ook door jou gewaardeerde, project Gutenberg op lezen. 33.000 titels, wat méér is dan een miljoenste van alle ooit verschenen titels. Maar laat het slechts een miljoenste zijn, dan is het wel een heel goed miljoenste. En dat gratis, of, als ik jouw doemscenario voor de hardware volg en nog wat marge neem, voor 100 euro per jaar. Je mag in bed lezen, of waar je maar wilt. Lettergroottes, contrast, verlichting aanpassen – maakt niet uit. Alleen nog je eten laten bezorgen en niet tegenstribbelen als Max of ik je eens met een bezoekje wil vereren. Ik zeg doen. En laat het even weten als het bevalt, dan doe ik het namelijk ook.

  6. Ik ga voorlopig geen e-reader kopen. Ik weet wel dat er allerlei voordelen aan zitten, voordelen die Max al noemde. Ik vind de nadelen die Foxx noemde, zeer zwaar wegen. Zo bestaat er nog geen universeel systeem, dat voor alle e-readers geldt, waardoor je je boeken kwijt bent zodra het ding stuk is, en stuk gaat het ding.
    Gutenberg heeft maar 33.000 titels, laat dat eenmiljoenste zijn van het aantal boeken tot de 20ste eeuw, zeg. Of laat het eenduizndste zijn. Ik ben er een groot fan van, en ik lees soms ook een boek van Gutenberg op mijn computer. Maar zelfs Shakespeare hebben ze niet compleet, heb ik gezien.
    Op de e-readers kun je alleen de ‘bekende’ boeken lezen, want de rest is niet beschikbaar. Voor die rest ging ik naar tweedehandsboekenwinkels of naar de bibliotheek, en dat zal ik dus blijven doen.

  7. Ik kan het niet beter zeggen dan Ben. Ik herhaal: van de 60 boeken die ik beliefde te lezen in 2010 zijn er momenteel 6 als e-boek beschikbaar. Dan kun je wel zeggen, in Gutenberg zit ook heel veel moois, en dat is is ook zo, maar dat is het rechtenvrije spul. Gutenberg heeft 805 Nederlandse titels, waarvan dan nog een flink deel vertaald (bijv. Jane Austen). Maar ik ben voornamelijk lezend in de 20e – 21e eeuwse Nederlandse literatuur. Die zit dus niet in Gutenberg, en wat mij betreft ook nauwelijks bij bol.com of selexyz.nl. Ik geeft toe, in DBNL (nog niet genoemd in de reacties) zit wel het een en ander, bijvoorbeeld (niet willekeurig gekozen) van Karel van het Reve: Het geloof der kameraden, en nog een ander werk, ik meen Het raadsel der onleesbaarheid. Maar die zijn dan opgenomen als html, een tamelijk star format, waarmee het lastig lezen wordt op een e-reader, of de hele bladzijde veuls te klein, of onhandig van links naar rechts scrollend. Laat Wouter van Oorschot maar niet horen dat je dat prefereert boven zijn uitgaven…. Nee, zonder interessante software heb ik niets aan de hardware.

  8. Haha, je raakt een gevoelige snaar met KvhR. Ik zeg dit Wouter van Oorschot 1 keer per jaar: waarom geven we het VW niet als e-book uit? En dan zegt hij jaja. Ik denk dat hij het wel weet, dat het eigenlijk moet.

  9. Waar een e-reader wel zeer geschikt voor is: voor het lezen van kranten. Tijdschriften enzovoorts. Sommige boeken ook.
    Maar als station waarop men alle boeken of in elk geval de meeste boeken kan vinden, is het waardeloos en zal het ook waardeloos blijven, omdat de opdracht om alle boeken te digitaliseren te zwaar zal blijken.
    Ook de kosten: waarom kost zo’n dingetje niet 10 euro?!

  10. Dat vermoedde ik al, die snaar :-) Maar we constateren kennelijk samen dat deze interessante auteur niet beschikbaar is. (Gelieve dit voorbeeld te beschouwen als pars pro toto.)

  11. Nu komt nog mijn hoofdbezwaar tegen de e-reader. Het boek. Papier met druksel erop. Ik ben zo ouderwets om dat belangrijk te vinden. Ik snap wel dat al dat kranten- en reclamepapier wel weg kan. Een visitekaartje kun je ook via internet versturen. Een factuur uiteraard ook.
    Maar voor de blijvende dingen heb je toch de grafische industrie nog nodig. Voor het behoud van het verleden.

  12. Nog iets. Hoe moet een e-book-liefhebber ooit kennis nemen van de schaakzaken zoals van, ik noem een paar voorbeelden, Sam Loyd, Paul Morphy, Carl Schlechter, Akiba Rubinstein? Er zijn wel wat sites die zich ermee bezighouden, maar voor hun werk moet je toch terug naar het papieren boek.
    Totdat dat, in de 22ste eeuw misschien, gedigitaliseerd wordt.

Laat een antwoord achter aan Ben Hoogeboom Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *