Pornoficatie van zelfmoord

Vanmiddag bekeek ik een filmpje. Niet zo maar een filmpje. Op het filmpje is te zien hoe een jongeman zichzelf voor de camera’s ophangt, hoe hij sterft en hoe de politie hem (dood) vindt. Het filmpje eindigt wanneer een politieagent de draaiende camera opmerkt en stopzet.

‘Waarom kijk je naar zo’n filmpje?’ vraagt u zich wellicht af.
Er kwam een berichtje via Twitter voorbij (het bericht is inmiddels verwijderd) waarin stond ‘Weinig commotie nog om het zelfmoordfilmpje op skoften.nl’. Niet het zelfmoordfilmpje, maar het gegeven dat dit filmpje er blijkbaar al enige tijd stond en geen commotie veroorzaakte maakte mij nieuwsgierig,
Was er feitelijk weinig te zien, zijn we al zo ver afgestompt of kijkt er niemand naar? Dat was mijn vraag.
(Overigens is het filmpje, alleen al op skoften.nl, meer dan 10.000 keer bekeken.)

Het was de tweede keer dat ik letterlijk ziek werd van het kijken naar een videofragment op het internet. De eerste keer waren het de beelden (en geluiden) van het door islamitische terroristen doorsnijden van de keel van een Amerikaanse soldaat. Deze keer gebeurde mij naast het fysieke onwel worden nog iets anders; ik voelde mij ontheemd. Het was alsof ik met een ruk uit mijn eigen context werd getrokken. Ik voelde mij een vreemde in de mij zo bekende en vertrouwde omgeving die het internet heet.

Op de website waar het filmpje te zien is wordt de video aangekondigd met ‘Hip: zelfmoord opnemen‘, waarna wordt vastgesteld dat de Zweedse jongeman (met name genoemd) ‘best wel 2.0 is’. Je zou bijna gaan denken dat het hier een parodie betreft, een satire. De website vermeldt ook dat het vastleggen van de zelfmoord op het Internet ‘handig voor het nageslacht’ is.

Mijn verwarring komt niet voort uit de schok die de beelden bij mij teweeg brengen. Ik voel ook geen verontwaardiging omdat dit op het internet te vinden is, of dat het kan. Of dat het mag. Het is niet de vrijheid en de mogelijkheden die mensen vandaag hebben om hun eigen dood op camera vast te leggen en met de wereld te delen die ik ter discussie wil stellen. Ik vraag mij niet af of het moet, of dat het kan. Meer of het moet, omdat het kan.

Wat ik mis is een doel. Wat is de boodschap die dit filmfragment ons brengt, of zou moeten brengen? Moet het ons behoeden voor zelfmoord? Is het ter afschrikking? Is het ter nagedachtenis? Uit respect? Als troost? Wat is nu de betekenis, de bedoeling of de boodschap? Moet er een taboe worden doorbroken dan misschien?

Ik kom niet verder dan dat het ‘pornoficatie’ moet zijn. Geplaatst met geen ander doel dan ons ‘op te winden’ en te ‘vermaken’ met beelden die de meeste mensen in het dagelijks leven – in dit geval gelukkig – bespaard zullen blijven. En net als porno de seksuele daad toont, zo wordt hier op een platte, van emotie en menselijkheid ontdane wijze getoond hoe een jong mens een einde aan zijn leven maakt.

Ik vrees dat beelden als deze snel in aantal gaan toenemen. En, omdat het altijd erger kan, en dus moet, is het wachten op de close up van een jonge vrouw die, met haar baby van 6 maanden in haar ene, en haar zoon van 3 aan haar andere arm uiteen spat tegen een aanstormende trein. Misselijk makende horror die ik schets? Ja. Maar het gebeurt wel degelijk. Het is wellicht alleen nog niet door een camera vastgelegd.

Berend Quest
Als Berend Quest de wereld zou begrijpen, dan pas had ik een rotleven

4 Reacties

  1. Ik ben voor terughoudendheid omtrent de mediatisering van de dood. De dood is niet te bevatten, ze rukt aan onze basale metafysische vragen. Bij de dood hoort het sacrale. Ik zie die liever niet verder ontheiligd.
    En zeker niet op bovengenoemde manier.

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *