Het terroristenbrein

In de Volkskrant las ik een stuk over het terroristenbrein. In Amerika schijn je een kleine 100.000 academici* te hebben die zich met terroristen bezig houden. En elke minuut verschijnen er drie boeken die het woord terrorisme in hun titel hebben staan. Waar zouden we zijn zonder het kwaad?

Ze haalden Hannah Arendt aan die in 1967, toen ze voor The New Yorker verslag deed van het Eichmann-proces in Israël, de term ‘de banaliteit van het kwaad’ muntte. Volgens de Volkskrant toonde ze daarmee aan dat het kwaad in ons allemaal zit. Maar volgens mij was het meer bedoeld als typering van Eichmann. Daar zat het kwaad en hij zag er verpletterend normaal uit in zijn poging te doen voorkomen dat zijn misdaden enkel het gevolg waren van het uitvoeren van zijn plicht. In tegenstelling tot wat de Volkskrant ons hier doet denken, laat Arendt  hem er niet mee weg komen.

In Apocalypse Now wordt Captain Willard erop uitgestuurd om Colonel Kurtz te vermoorden omdat z’n meerderen het niet eens zijn met zijn methoden. In een tête-à-tête-offensief (excusez le woordgrapje) vraagt Kurtz aan Willard of hij het met zijn opdrachtgevers eens is. ‘I see no method’, antwoordt Willard. Bij Eichmann is het een en al methode. Chaos versus orde, emotie versus ratio. Beiden lijken het systeem de schuld van hun daden te geven.

Om de aard van het kwaad in Nazi-Duitsland te omschrijven, kun je beter Arendts beschrijving van de omkering der waarden aanhalen: hoe het misdadige goed werd en het goede misdadig. Dat zie ik ook bij terroristen. Of ze nu alleen werken of in groepen, geestesziek zijn of volledig toerekeningsvatbaar, administratief medewerker of beul: vertrouwde waarden worden omgekeerd. En voor je het weet, ben je een held als je een ongelovige onthoofdt.

*Ik weet niet zeker meer of het er nu 100.000 waren. Het waren er in ieder geval heel veel. Veel meer dan ik voor mogelijk had gehouden. Ik heb alleen geen zin om het op te zoeken. Dus ik hoop dat u geen cijferfundamentalist bent. Die 100.000 staat gewoon voor ‘heel veel’.

Molovich
Erkend miskend genie. Motto: succes is voor losers.

8 Reacties

  1. ‘Een Amerikaanse wetenschapper legde levensechte plastic dieren aan
    de rand van de weg (rechts van de belijning) en zag vervolgens dat
    ca. 6 procent van alle automobilisten met opzet over de dieren heen
    reed.’

        1. Nee, het is zelfs gefilmd. Maar geen nood, slechts 1 % verliet de eigen rijstrook om over een schildpadje heen te rijden.

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *