De volmaakte mens

Intelligent, empatisch, sympathiek, aantrekkelijk, gezond en spontaan. Maar genoeg over mij, ik wil het graag met u hebben over de eerste aflevering van De Volmaakte Mens, waarin presentator Bas Heijne sprak met de Australische filosoof en bio-ethicus Julian Savulescu die van mening is dat ouders de vrijheid moeten hebben van tevoren te bepalen welke genetische eigenschappen ze hun kinderen wel en niet geven. Dat kan over de kleur van hun ogen gaan, maar ook over creativiteit of hun cognitieve vermogen. De enige restrictie: ouders mogen hun kinderen geen eigenschap meegeven die de samenleving kwaad kan doen. Je kind een psychopaten-gen meegeven moet verboden worden. Maar mocht er zoiets als een homogen ontdekt worden, dan moet je als ouder de vrijheid hebben om uit te sluiten dat je kind homo wordt.

Voor aanvang van het gesprek zag Heijne zijn gesprekspartner als een naïeve optimist die nieuwe technologieën omhelst en verwacht dat mensen ze alleen maar ten goede zullen gebruiken. Maar Savulescu bleek juist een pessimist: hij denkt dat de mensheid gedoemd is zichzelf ten gronde te richten. De enige hoop die we hebben is mensen de persoonlijke verantwoordelijkheid te geven hun nageslacht te optimaliseren. Daarbij is het overigens van essentieel belang om voortdurend het debat te voeren over de ethische verantwoordelijkheid die je hebt als mens tegenover andere mensen. Voer je die discussie op de juiste manier, zo meent Savulescu, dan vormt deze keuzevrijheid de grootste kans om een wereld te creëren die niet ten onder gaat aan egoïsme en ongelijkheid.

Nu ben ik best bereid om met Savulescu mee te gaan en het vertrouwen te hebben dat mensen deze verantwoordelijkheid kunnen dragen (hoewel ik bij sommige individuen en groepen vrees voor het ergste – hopelijk is in die gevallen hun afkeer van inmenging met de goddelijke schepping voldoende om hen ervan te weerhouden). Maar er klopt iets niet aan zijn pleidooi om die keuzevrijheid bij de ouder neer te leggen. Volgens mij is dit het probleem: uitgerekend het individu dat al dat genetische materiaal krijgt, moet die keuzevrijheid missen. Dat is natuurlijk de aard van het leven: je hebt niets te kiezen. Maar als Savulescu zijn zin krijgt, kun je straks niet meer het lot de schuld geven van jouw onvermogen om op feestjes oppervlakkige babbeltjes te maken, maar je ouders. En dat lijkt mij niet te voorziene problemen opleveren.

Gevraagd naar zijn eigen beperkingen en welke hij veranderd zou willen zien, zei Savulescu dat hij wel wat meer emotionele intelligentie en meer gevoel voor muziek zou willen hebben. Stel nu dat zijn ouders van tevoren hadden gekozen hun kind wat meer emotionele intelligentie te geven, maar zijn muzikaliteit waren vergeten. Dan zou Savulescu zijn ouders daarvoor verantwoordelijk kunnen houden. Wellicht dat zijn enorme emotionele intelligentie ervoor zorgt dat hij begrip heeft voor de keuze van zijn ouders, maar was het andersom geweest, dan was Savulescu misschien een briljant muzikant geweest die niet aan de vrouw kon komen. En dat zou hij, wegens gebrek aan emotionele intelligentie, zijn ouders wel eens heel erg kwalijk kunnen nemen.

Ik zie trouwens ook al de toekomstige echtelijke ruzies voor me: “Godverdomme, ik zei toch dat we hem wat meer cognitieve intelligentie hadden moeten geven. Met alleen wat balgevoel en een grote lul kom je nergens!” De keuze voor de juiste school, om maar iets te noemen, is peanuts vergeleken bij de keuzes van het genetische materiaal.

Wat ik zelf zo mooi vond aan het krijgen van kinderen, was het onmiddellijke besef dat je met een volstrekt uniek individu te maken hebt. Een individu waarop je enige invloed kan uitoefenen in de loop van het leven, maar waarover je in wezen niks te zeggen hebt. Ik zou er niet aan moeten denken dat al hun eigenschappen, hun grappigheden en hun onvolmaaktheden een gevolg waren van de keuzes die wij als ouders hadden moeten maken. Maar ja, ik heb dan ook een hekel aan kiezen. En aan het nemen van beslissingen (iets wat ik het lot ook wel eens kwalijk neem als ik weer eens een half uur in de supermarkt sta, twijfelend over de koekjes die ik die avond wil eten. Nog een geluk dat ditzelfde lot mij gezegend heeft met het vermogen me snel neer te leggen bij dingen waar ik geen invloed op uit kan oefenen, anders was ik allang aan mezelf onderdoor gegaan.)

Ik wil niet al te sentimenteel doen over het menselijk tekort (dat de wereld te saai wordt, zoals Bas Heijne stelde, of anders gezegd: dat het ons naast een hoop ellende ook een hoop moois heeft gebracht, is denk ik niet voldoende om de mensheid te beletten er afscheid van te willen nemen), maar ik vermoed dat het zich moeilijk laat knechten en dat het nog moeilijker zal zijn om het uit te roeien.

Molovich
Erkend miskend genie. Motto: succes is voor losers.

11 Reacties

  1. Nog los van het feit dat misdadigers niet geboren maar gemaakt, gevormd worden. (O help, het nature nurture-debat!)
    Dan zitten we dus met voetballers met een grote lul, die tevens een onderwereldimperium leiden…

  2. Zoals zo vaak is op het ideaal van die dude van toepassing: klinkt te mooi om waar te zijn.
    De mensheid is nu eenmaal niet in staat om zo’n bevoegdheid te handelen.

  3. Jij hoeft toch helemaal niet te kiezen, Molo? Als de mens zo maakbaar is, dan geef je je kind toch gewoon alles wat eventueel van pas zou kunnen komen? Dus én emotionele intelligentie én cognitieve intelligentie én muzikaal talent én balgevoel én een grote lul én een goed vermogen om beslissingen te kunnen nemen. Dan kan het kind zelf bepalen waarvan het gebruik gaat maken.

  4. “Intelligent, empatisch, sympathiek, aantrekkelijk, gezond en spontaan. Maar genoeg over mij”

    Ik loop al de hele dag met een glimlach rond over deze trouvaille Molovich, dnak van Fnark

  5. Als je een kind alle mogelijke goede eigenschappen geeft, zul je net zien dat al die goede eigenschappen bij elkaar juist het slechtste in de mens naar boven halen. Zitten wij straks opgescheept met een Adolf Hitler 3.0 die zijn kinderen huilend aan de wolven voert. En de last die het met zich meebrengt, al die goede eigenschappen! Dat kan niet gezond zijn.

  6. Een ander probleem dat Savulescu aanboorde: als je volledige keuzevrijheid hebt als ouder, dan kun je er ook kiezen voor de natuurlijke weg. Met andere woorden: dan kun je er als ouder voor kiezen om vrouwe Fortunia haar gang te laten gaan. Dat kan goed uitpakken, maar het kan ook slecht uitpakken. Als het goed uitpakt, ben je blij. Als het slecht uitpakt, ga je wellicht jezelf de schuld geven. En gaat je kind jou de schuld geven. Dan wordt bijvoorbeeld domheid net zoiets als polio: komt alleen nog voor bij religieuze fanaten die vinden dat ze zich niet mogen bemoeien met het werk van de Heer der Heerscharen. Via een omweg krijgen we dan weer met untermenschen te maken, waarvoor de übermensch weer een oplossing moet bedenken. Gelukkig zijn alle übermenschen volmaakt en zullen ze de juiste beslissing maken. Maar of de untermensch het daarmee eens is, is natuurlijk nog maar de vraag. Want die zal wel weer te dom zijn om in te zien dat ze minderwaardig zijn. Met alle frustraties van dien. Ze gaan in het verzet, plegen aanslagen, waarop de übermenschen met wijsheid en kalmte zullen reageren. Totdat de maat natuurlijk vol is. En hup, daar komt die Totale Krieg weer om de hoek kijken.

    Misschien is het toch beter om de keuze niet bij ouders te leggen, maar om een mooi uitgebalanceerd totaalpakket samen te stellen en de hele wereld te verplichten dat op hun toekomstige baby’s toe te passen.

  7. Onderstaand artikel wil deze discussie in bredere historische context plaatsen gezien terechte verhitte discussies, voor wie wil en de tijd neemt is bij van harte uitgenodigd om verhaal te doen en te reageren!

    Over de volmaakte mens: George Cloonies, Alpha 1-serial

    I.p.v. (I) de volmaakte mens als maakbare Übermensch (F. Nietzsche zag die als het individu dat zich door het bovenbewuste in een hogere bewustzijn zou evolueren, voortbordurend op F. Hegel’s meerwaarde van het zelfbewustzijn als persoonlijke verwerking van de weerspiegeling via de eigen ervaring de synthese als synergie voortkomend uit de dualiteit these en anti-these die opgelost kan worden door beide te verenen ondanks of juist dankzij de paradoxale stellinginname, het woord en weerwoord (dialoog van Socrates-Plato) leidt tot een hoger bewustzijn(sniveau), beter en groter inzicht door overzicht, de synthese (Hegel: nooit zo door hem genoemd: afijn of toch enfin?!). Nietszsche’s filologie (wetenschap voor de liefde van het woord (logos)) van o.a. het begrip ‘Übermensch’ is schandelijk misbruikt door het nazi-regiem (en meer misbruikte, zelfs misdadige verdraaiingen van feiten; ook zij waren met Mengele op medisch-wetenschappelijk onderzoek op zoek naar de volmaakte mens en hielden er dubieuze kweek- en rassentheorieën en praktijken op na; men zij gewaarschuwd in zake deze ‘volmaakte mens’ zoals in hun geval de super-Ariër te kweken (filosoof Peter Sloterdijk heeft in jaren ’90 vorige eeuw al een hevige, ja heftige discussie en rel losgemaakt door deze thematiek ‘volmaakte mens’ en de mogelijkheid van de genetisch manipulatie te vergelijken met de Eugenetica (eng. Eugenics; de leer van de ‘goede’ genen), de rasveredeling van o.a dieren, bij o.a. nazi’s rasveredeling van mensen. Iets later verschijnt deze Übermensch in Amerikaanse ‘comics’ (stripverhalen): de held Superman kreeg en later in kloon-vormen Spiderman, Iceman, Wallman, enz. als voorgangers van de ‘Bionic Man’ wie zich deze tv-serie uit de midjaren ’70 nog herinnert: ‘De man van zes miljoen’ (nl-se titel), de latere Robocop, de superhelden die door vervanging van biologische met hi-technische hoogstandjes uitgerust (app’s) waren: de volmaakte(re) mens als synthese mens-machine of de machine-mens (vgl. de mensaap en aapmens), de cyborg (nu als Zweedse ‘Real Humans’ serie: ‘Het zijn net mensen, alleen gedweeër, voor iedere taak of functie een andere cyborg: de natte droom van een functionalist en cyberspacer. Kennen we de ‘klonen’ niet al via Aldous Huxley’s schitterende roman ‘The Brave new World’, een wereld-meesterwerk over de wereld van de alpha’s, beta’s, gamma’s en delta’s? Zij worden via kunstmatige inseminatie en broedmachines verwekt en ingedeeld naar functioneel vermogen van taken: van laag, de delta’s, tot hoog nivo, de alpha’s in een ver-volmaakte wereld volgens reguliere normen en klinische waarden). Hoe ver zijn we hiervan verwijderd met de zgn. ‘volmaakte mens’? Terug naar de ‘volmaakte mens’ als genetisch manipulatie, uiting van een boven zich zichzelf uitstekende mens, ontdaan van allerlei tekortkomingen en aldus een algemeen verheven beeld (imago en icoon) en verbeelding (image en imaginatie) als individueel wensbeeld (phantasme en fantasie) projecterend, zouden wij als collectief er goed aan doen en wijs zijn (of worden) om een ethisch verantwoord en coöperatief humanisme als gemeenschap na te streven, dat tekorten ziet als potentiële verschijnselen (phenomena) en via wetenschappelijke kennis en bestudering (fenomenologie) deze weet om te buigen (F. Capra, ‘The Turning Point’, 1982; K. Wachsmann, ‘Der Wendepunkt im Bauen’ 1961) o.a. door zelfregulerende regeneratie en (self)healing i.p.v. genetische manipulatie om essentiële, existentiële en zodoende noodzakelijke veranderingen (transities) door verinnerlijkte omvormingen, reacties en (zelf)reflecties (trans- en reformaties, mutaties en metamorfosen) positief en met liefde te (om)keren (wenden) in helende en co-existentiële samenhang (cohesie). Deze herstelde samenhang is een genezing-stap (procesfase) naar integrale genezing als heelwording (heling, heel-zijn door heel-wording als genezingsproces) oftewel integraliteit (o.a. de hele som en de zoektocht naar de heilige graal, integraal i.v.m. compleetheid als volmaaktheid, reeds bij Kelten als mystieke ketel bekend, bij de christenen een van de heiligste relikwieën i.v.m. met de directe confrontatie met Jezus Christus en de Mystiek van de Heilige Graal), ‘Ganzheitlichkeit’ in het Duits of holisme: “Eenheid in veelheid” (o.a. bouwmeester H.P. Berlage en diens Beurs van Amsterdam 1902: De Beurs zag hij als Socialisme en de miljoenen bakstenen als de dragende bouwstenen van het Socialisme, namelijk de arbeiders), de verhouding (proportie) van geheel tot het deel, de harmonische verdeling en verhouding van het Holos tot het ‘holon’ (later molecuul als kleinste bouwdeel of -stof). Deze integrale instelling en benadering levert o.a. humaan-ecologisch georiënteerde gebouwen op (proefschrift J. Czabanowski, Bouwstenen 99, TU/e 2006) die de algehele gezondheid van de mens en de biodiverse vitaliteit van het milieu niet alleen centraal stellen, maar ze ook dienen en bevorderen en zodoende een integrale harmonische architectuur mogelijk maken en bewerkstelligen ((prof. Peter Schmid, Integrale Biologische Architectuur (IBA), 1965!!!, intreerede TU/e 1975)) en praktiseren (Vereniging Integrale Bio-logische Architectuur (VIBA), opgericht 15 dec. 1976) door o.a. VIBA-leden (een bezoek aan hde VIBA-Expo gevestigd in het monumentale De Gruyter-gebouw van de Brabant Hallen te Den Bosch is aan te raden om kennis op het gebied van duurzame bouw-onderdelen en techniek te vergaren of een interessante lezing tijdens VIBA-cafe op de eerste donderdag van de maand te volgen (graag opgeven via website http://www.vibavereniging.nl ). Het betreft de vereniging met de avant-gardistische voortrekkers op het gebied van hetgeen nu duurzaam (steden)bouwen heet. Tijdens het Modernisme als cultuurstroming voortgekomen uit de Moderniteit als levensopvatting en -stijl van een nieuwe (modern) levensstijl in de opkomende urbane steden, de metropolen en kosmopolis vanaf de industriële revolutie in de 2e helft van de 19e eeuw in west-Europa met name Londen en Parijs (Ch. Beaudelaire spreekt in zijn ‘Fleurs du Mal’ (Bloemen van het Kwaad) het eerst over de ‘moderne’ tijdgeest van de kosmopolitische bohemien in een veranderend tijdperk als ‘la vie modernite’) als ‘moderne’ miljoenenstad werd de maakbare maatschappij door de maakbare mens als bevrijde geest d.m.v. de mechanisatie door massa-productie door machines reeds voor mogelijk en wenselijk, ja ideaal gedacht en gehouden!! Helaas is deze droom dankzij de technologische vooruitgang en vergaande materialisatie van de maatschappij niet geheel uitgekomen (hoe goed bedoeld ook bleken vele utopieën en ideologieën theoretisch ideaal echter praktisch en realistisch deels fataal!). De deels oncontroleerbare en onvoorspelbare natuur en het bloed volgen en gaan hun eigen weg; deze ongecontroleerheid was voor vele dogmatische modernisten een doorn in oog waardoor zij de kleur groen als onvoorspelbaar groei meden als de pest. Als pragmatici en rationalisten wilden ze zaken beheersen. Ook hier een vervolmaking door onder meer ‘functioneel groen’, rationeel verantwoord omdat het moest hun adagio lucht, licht en ruimte als factoren voor een betere hygiëne te bereiken. Wie spreekt over woonmachines als huizen zal bomen als zuurstofapparaten zien dei voor de functionele frisse en gezuiverde lucht zorgen. Een ‘verdinging ‘ van alles en iedereen is dan niet verwonderlijk, maar enkel een verlengde denktrant waarvoor Karl Marx reeds waarschuwde in zijn ‘Das kommunistische Manifest’ en ‘Das Kapital’ (bedien verkort tot hoofdtitel). En zodeoende zijn wij cyclisch terug gekeerd bij de volmaakte mens: een wenselijkheid mogelijk door techniek of een verder verdinging van de mens, de mens die materialiseert en verwordt tot een maakbaar en reproduceerbaar ding ‘essentie’ i.p.v. van een wezenlijke ‘existentie’ te zijn (te existeren) zoals het de existentialist Jean Paul Sartre stelde. Word William Shakespeare ’to be or not be, that the question’ beantwoord met ’to have or to don’t have, that’s the answer’ of komt er een inzicht dat de synthese van ’to be’and ’to have’ het werkwoord ’to behave’ vormen waardoor de synthese luidt: ’to behave or don’t behave, that’s the result of manners or a lack of them’. Descartes ‘Cogito ergo sum’ of Ik denk, dus ik besta’ luidt volgens mij in co-exitentiël zin en zingeving van ons huidig bestaan als: ‘Ik ben, dus ik co-existeer’, ik leer om met anderen te coëxisteren, ik eer de co-existentie van alles en iedereen, eerbiedig het Bestaan (Existentie) als co-evoluerend proces-in-progressie met aanpassingen (mutaties) om in de universele evolutie een integrale samenhang naar een hoger niveau van bewustwording via bewustzijn tot zelfbewustzijn en zo tot collectief zelfbewustzijn te dragen, bij te dragen en elkaar leren te verdragen; verdragen maken en spirituele bovenbewustzijn te stimuleren door het on- en onderbewuste uit te dagen zich te ontwikkelen, te ontplooien, zich te onthullen om zo verborgen en opgeslagen genetische angsten en pijn aan het daglicht te stellen en letterlijk en figuurlijk te verlichten door jezelf te ontlasten en door verlichting in staat zijn anderen te verlichten. Een wereldwijde 2e Verlichting is volgens mij in volle gang, de Occupy beweging en de Wut- en Mutweltburger, de woede en moedige wereldburgers zijn ontwaakt en ontvlamd: de Post-Renaissance van de globale homo universalis is weder-boren, de synthese van de localist en globalist als glocalist, die kritisch regionalist en globaal en universeel globalist is, die “thinking globally, acting locally” vertaalt in “rethinking globally and reacting locally is behaving and living co-existential glocally”. I.p.v. (II) de volmaakte mens te kweken en te klonen zouden wij als humane mensheid een duurzame ontwikkeling-stap in de richting van de ‘haalbare humane mens’ of universele humanist en de co-existerende mensheid mogen, wellicht moeten, overwegen die als (zelf)bewuste en (zelf)verantwoorde wereldburger (J. Czabanowski, humaner Umweltburger, 2011) op ethisch verantwoorde wijze het verbroken ketensysteem mens-medemens-milieu-techniek-kosmos hersteld via (co-/re)cyclisch, circulair en spiraalvormig (veer: flexibele veerkrachtigheid nu als duurzaam onderdeel in picture; in Engels resiliency i.v.m. resilient cities, weerstandskrachtige en toekomstbestendige steden voorbereid op geologische veranderingen zoals de gevolgen van de klimaatverandering, massale vluchtelingenstroom, globale CO2-reductie, massatoerisme enz. enz.) na te denken, te (onder)handelen (world fair trade) en te doen (doendenken i.p.v. doemdenken). Een synthese tussen voorheen Westers lineaire doelgericht en -matig denken en handelen en voorheen Oosters circulair procesmatig denken en handelen tot stand te brengen om een wereldwijde symbiotische samenleving te creëren die minder parasiteert op kosten van de mens(heid) (People) en het milieu(natuur) (Planet) om maximale winst ten koste van waarden te behalen (Profit-eren), maar streeft naar een humaan en ecologisch verantwoorde samenleving m.b.v. ethisch en esthetisch verantwoorde technologische vooruitgang door globale welvaart (Prosperity) en welzijn (Pro-Fit(ness of Wellness) door rechtvaardige verdeling en handel (world fair trade, play and behavior) dus leren delen (co-sharing, togetherness, co-housing etc.) en zodoende een economie van het genoeg en voldoening (consuminderen i.p.v. consumeren, satisfaction en science faction and -fiction (sf) i.p.v. satisfiction etc.) nastreeft; m.a.w. de integrale duurzame koers richt op co-operatieve co-existentie als ondersteuning voor het ECO-Existentialisme als levensstijl en levensfilosofie, een noodzakelijke overgangsfase naar een volgende evolutionaire ontwikkeling (continue proces-in-progressie), het TECHNO-ECO-Existentialisme, een integrale duurzame samenleving in autarkische en autonome staat van multiculturele en biodiverse, sociaal-economische en sociaal-democratische CO-OP’s i.p.v. multinationals (zie uitingen van sociaal econoom Jeremy Rifkin, the power of the social networks).
    Voor zover ‘carpe diem primaverum’, ‘pluk de lentedag’ en geniet van het verse groen (Prima Vera).
    Dr. Juri Czabanowski, Urchitecton (in heroprichting), (Beeld)dichten en Geschiedenis (beschrijving en beschouwing) Kunst en Duurzaam (Steden)Bouwen

Laat een antwoord achter aan Molovich Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *