Wij hadden thuis vroeger De Volkskrant, want pa en ma waren katholiek en dat was De Volkskrant ook. Ik spreek nu over de tijd dat de herdertjes nog bij nachte lagen en de KVP de grootste partij was in de Tweede Kamer. Wij waren de echte christenen, de rest was fijn en gristelijk en protestant (ze waren het spoor bijster) of ongelovige heidenen.
Het was de tijd van de zaterdagse columns van Godfried Bomans. Later bekeerde De Volkskrant zich. Het werd de krant van de haarboeren, zij het dat er twee of drie keer per week een column in stond van Jan Blokker, een van de mensen van wie ik heb leren schrijven. Als je wilde weten wat er volgens de Groningse leerstoel der futurologie met de wereld aan de hand was, moest je De Volkskrant kopen.
Kortom: ik heb het altijd een plezierige krant gevonden. Ik las hem graag, vooral in de tijd toen er nog advertenties in stonden zoals: ‘Man en vrouw, getrouwd, 43 jaar, zoeken goed gevulde biseksuele dame voor af en toe een weekend in ons pretpark.’
Maar De Volkskrant keert langzaam op haar schreden terug. Ze hebben nu bijvoorbeeld een columniste Amanda Kluveld, die dit op haar blog schreef: ‘Dat het culturele zelfvertrouwen van West-Europa is afgenomen, is niet de schuld van het christendom of een teken dat het christendom niet deugt. Integendeel, ik ben van mening dat de christelijke cultuur superieur is aan alle andere culturen, juist omdat ze voeding heeft gegeven aan het wetenschappelijk denken en aan allerlei culturele ontwikkelingen tot het atheïsme aan toe.’
(Ik heb bij dit stukje de volgende vragen. 1. Hoezo is dat culturele zelfvertrouwen van West-Europa afgenomen? 2. En de Chinese cultuur, is die niet superieur? 3. Noem eens één wetenschapper op deze aarde die iets aan het Vaticaan of aan enige synode te danken heeft? 4. En aan het atheïsme hebben ze ook niets en niemendal bijgedragen.)
Dezelfde dwazin heeft nu dit stuk gepubliceerd in De Volkskrant, waarin ze zegt medelijden te voelen met atheïsten. Jawel! Medelijden. Deernis zelfs!
Mevrouw. Wij hebben uw medelijden niet van node. Ook niet als u dat ‘voelt’. En die jongens in Montana hebben uw medelijden ook niet nodig. Ze zijn inderdaad een beetje fanatiek, maar ach. Ikzelf zou ook liever een ander, en ook kleiner beeld daar zien staan, want zoals het nu is, is het een stalinistisch aandoend geval – maar het staat er, laat het maar staan, zou ik zeggen.
Verder kunt u niet goed schrijven, mevrouw. Een column is iets anders dan een preek.
Die mejuffrouw leeft nog in de KVP-tijd: West-Europa!!
Mijn eerste vraag is: Waar ligt dat??
Anno 2011 leven we in het tijdperk van Noord- en Zuid- Europa.
West-Europa ligt daar waar vroeger nog geen zwartjes woonden en waar men zijn culturele zelfvertrouwen nog had, omdat men geloofde in sprookjes.
Atheisten. Dat woord heeft een negatieve klank. Misschien omdat het a-iets is, dus tegen iets. Of gewoon de klank op zich, het heeft iets scherps, onaangenaams. We moet ons anders gaan noemen. De redelijken, de nuchteren, de realisten. Wat bent u van geloof? Realist.
Ben, ben je bang dat het geloof weer een grotere rol gaat spelen? Of waarom wind je je er dan zo over op? Laat die mensen toch in hun sprookjes geloven, dan zijn ze zoet.
Realist? Dat heeft iets neerbuigends: laat ze maar in hun sprookjes geloven. Maar de realist gelooft ook in sprookjes, alleen ándere sprookjes. Als er naar gevraagd wordt – dat gebeurt nooit, maar men moet goed voorbereid zijn – noem ik mezelf daarom agnost. Dat klinkt chiquer dan realist, maar betekent gewoon dat je het niet weet, en ook niet kúnt weten. Realistischer kan het niet.
Ben houdt van middeleeuwse kerkmuziek, dus misschien zit het geloof bij hem dieper verankerd dan hij zelf denkt. Maar dat geeft niks, je kan toch ook van Sinterklaas een chocoladeletter aannemen zonder in hem te geloven?
Agnost vind ik dan weer te meegevend (slap). Ik ben geen agnost. Ik weet zeker, in zoverre als je alles zeker kunt weten, dat er geen mensen bestaan die visioenen hebben gehad die werkelijk van een hoger wezen zijn gekomen dat de aarde heeft geschapen. En dat er geen zoon van God in de vorm van een mens op aarde is geweest. En, en, en,..
Je hebt gelijk: atheïst lijkt ‘tegen God’ te betekenen, maar het betekent ‘zonder God’. Maar ik ben behalve een a- ook een antitheïst, soms. Net hoe mijn pet staat.
Maar het zijn allebei maar woorden, dus niet iets om je grote zorgen over te maken.
Net als Richard Dawkins houd ik van vooral de katholieke muziek uit de jaren 1300-1600. Het Ave Maria van Robert Parsons bijvoorbeeld zet ik graag op. Daar heeft men dan grote twijfels bij: zou hij wel écht een atheïst zijn? Maar die componisten zaten bij de kerk omdat die kerk geld had. Zo simpel is het. Ze werkten aan het hof of voor de kerk. Als ze voor Karel I van Bourbon werkten, dan hoef ik het ook niet eens te zijn met de politiek van die Karel I. Karel I voerde hoogstwaarschijnlijk een verderfelijke politiek, trouwens.
Ik heb eens het plan gehad (dat ik heel misschien ook ga uitvoeren) om een blog te maken waarop ik alle Stabat Maters ga neerzetten die er ooit gemaakt zijn sinds het jaar 1000. Of alle Magnificats. Dat zijn er ook duizenden.
Ik lees net van Pauline de Bok “Steden zonder geheugen, In het voetspoor van Babel”, een documentaire-achtig verslag. Enfin, ze is in het etnografisch museum te Rovno in de Oekraine. Daar praat ze met Nadezjda Georgjevne Stokolos, verantwoordelijk voor de afdeling religfie. Ten tijde van de sovjets heette die afdeling atheisme.