De Reagering (deel 1)

In 1982 deed de Reagering mee aan de gemeenteraadsverkiezingen van Amsterdam. Lijsttrekker van de Reagering was Mike von Bibikov, een ex-reclameman met een charisma waarmee je doden kon wekken. Gewapend met een klappertjespistool en een megafoon overrompelde hij Amsterdam met leuzen als ‘Den Haag het land uit, te beginnen uit Amsterdam’, en ‘Wij beloven niets – en daar houden wij ons aan’. Met Bibikov als frontman groeide de Reagering uit tot een one issue-partij: kernwapens het land uit. Maar de Reagering was in beginsel veel meer. Oud Zeikwijf, wier goede vriend de Adeldude het allemaal van dichtbij heeft meegemaakt, vertelt. WAARSCHUWING VOORAF: DIT ARTIKEL BEVAT UNIEK ARCHIEFMATERIAAL!

Amsterdam, maandagochtend 10 uur. De Adeldude en ik hebben afgesproken op een zonovergoten terras. As we speak staat de bekende sneltekenaar en karikaturist Stanley Heinze, tekenaar van een van de affiches van de Reagering, geheel toevallig zijn fiets vast te maken aan de overkant. Hij fietst dus nog, wat je gerust een prestatie kunt noemen. Stanley is namelijk 2 m lang en 350 kilo, schoon aan de haak.

De Adeldude had mij al eens verteld over de Reagering, die knotsgekke politieke partij van de jonge jaren ’80 en daar wou ik meer van weten. Ik had namelijk ondertussen informatie opgehaald bij het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis, en wat ik daarin had aangetroffen gaf hetzelfde beeld als wat voor de rest online te vinden was: dat Mike von Bibikov dé man achter de Reagering zou zijn. Volgens de Adeldude was dat niet helemaal waar. Bibikov kwam pas later in de picture. Het brein achter de Reagering was Don Bierman.

In 1981 had Don al eens zijn idealitaire overheid uitvoerig beschreven in een dik traktaat in Rousseau-stijl. Hij belegde vergaderingen met aanhangers (Nicky, Frank, Hildo, Daniël, Wouter, Jos, David, Marq, de Adeldude e.a.) om zijn visie te ontvouwen en zijn doel duidelijk te maken: deelname aan de Gemeenteraadsverkiezingen van 2 juni 1982.De locaties waren opzienbarend. Er werd vergaderd in het Paleis op de Dam, bijvoorbeeld. Na een tijdje kwam Mike von Bibikov naar een van die vergaderingen, in de muziekkapel in het Vondelpark. Daar introduceerde hij zichzelf (het kan heel goed dat het toen al met een megafoon was). Don kende Mike von Bibikov, die in de reclame werkte, en haalde hem binnen als PR-man.

Bibikov was geniaal als PR-man. Don Bierman was geniaal als strateeg. Hij wist van zichzelf dat hij met zijn grijsmuizige voorkomen nooit enige indruk zou maken. Bibikov, daarentegen had een charisma om de doden te wekken. Lang, mager, een neus als een mes, die eeuwige gleufhoed op zijn ernstige kop, de ouderwetse regenjas, het bruine stoffen koffertje in de hand, bulderend in zijn megafoon: hij maakte furore. Don Bierman schoof al snel Bibikov als frontman naar voren. Maar Mike, hoe charismatisch hij ook was, was niet de oprichter. Dat was Don Bierman.

De Adeldude hield van het utopische van zijn idee. Dat je niet deel hoefde uit te maken van de maatschappij waarin je toevallig leefde. Er zou een staat ontwikkeld moeten worden die boven, buiten en binnen de reeds bestaande staat zou bestaan. Een extra staat waarvoor je je kon inschrijven. Als burger, als onderdaan. Don had aan alle mogelijke punten van zijn ideale staat gedacht: overheidsdiensten, defensie, milieu, gezondheidszorg, you name it. De essentie van de Reagering volgens de Adeldude (vóór het tijdperk Bibikov) was dat je je niet verzette tegen de bestaande macht, maar dat je daarvoor iets in de plaats stelde, zonder je af te zetten dus.

In die bewuste vergadering in het Vondelpark veranderde Mike von Bibikov de Reagering in een one-issue-partij (anti-kernwapens), terwijl de doelstelling van Don veel breder en oneindig veel interessanter was. Don heeft dit later verdrongen, en Mike von Bibikov ging het nageslacht in als dé oprichter en hét gezicht van de Reagering. Het enige exemplaar van het oprichtingstuk dat ik nog kan traceren is in de brand van de Deo Volente, de toenmalige boot van de Adeldude, verloren gegaan. Ik kan dit feit dus niet hard maken.

Er zijn wel aanwijzingen. Een envelop van de Reagering uit de oertijd geseald met de zegel van Don, bijvoorbeeld. In een artikel van Henk Hanssen (22 februari 1982/Volkskrant) staat bovendien: “Student Don Bierman (22) heeft het wonder Von Bibikov ontdekt voor de politiek.” Een geniale vondst was het inderdaad, dat staat vast. Bibikov bedacht de ene oneliner na de andere. De beginselverklaring staat er vol mee: “Den Haag het land uit, om te beginnen uit Amsterdam”, “Grote Plannen! Hoge Idealen!”, “We eisen: het algehele gebruik van uw bevattingsvermogen”, “We beloven niets en daar houden wij ons aan”. Dat laatste had zelfbenoemde partij-ideoloog de Adeldude in beginsel bedacht; hij had tot onderdeel van de ideologie gemaakt dat zij het binnen de partij nergens over eens hoefden te zijn.

Dat waren nog eens kreten. Ze waren hip en provocatief, en kregen gauw volop publicity. Toch vallen ze in het niets naast de doordringende woorden van Don Bierman: “We zijn niet een idealistisch kraakpartijtje. Ons doel is de Wereldregering.”

Binnenkort deel 2. Scroll naar beneden voor het unieke archiefmateriaal. Waarschuwing vooraf: wij eisen het algehele gebruik van uw bevattingsvermogen. En als dat niet voldoende is, kunt u altijd op de afbeelding klikken voor groter.