De dodo – een korte geschiedenis van een pechvogel

De dodo is dood. Er is geen dierentuin, natuurreservaat of diepvries ter wereld die nog een exemplaar heeft liggen. De dodo is al zo lang dood, dat er geen mens bestaat die de dodo nog in levende lijve heeft kunnen aanschouwen, zelfs Maria Gomes Valentim niet. En dat wil wat zeggen. De dodo is in zijn geheel van de aardbodem gevaagd en dat hebben wij gedaan, de Hollanders.

De dodo leefde eeuwenlang in rust en vrede op het eiland Mauritius, dat toen nog geen Mauritius heette. Mauritius is een eiland ten oosten van Madagascar en heeft het geluk gehad het overgrote deel van onze geschiedenis onbewoond te zijn gebleven. De Arabieren schijnen de eersten te zijn geweest die het ontdekten, maar vonden het wel prima zo. De Portugezen besloten een paar honderd jaar later ook maar eens de oversteek te wagen en begonnen prompt met de eer te strijken. Dat deden ze in die tijd vaker. Maar ook de Portugezen lieten het eiland redelijk met rust. Ze gebruikten het als tussenpauze tijdens de lange reis naar Azië. Volgens de reisgidsen heeft het prachtige stranden en kun je er uitstekend snorkelen, dus geef ze eens ongelijk.

Maar op 17 september 1598 was het gedaan met de rust. Op die dag besloot admiraal Wybrand van Warwijck het eiland te vereren met een bezoek. Hij liet er geen gras over groeien en koloniseerde het direct in naam van prins Maurits, vandaar de naam Mauritius. Van Warwijck voer vervolgens door om de Indonesiërs te pesten, maar was bij thuiskomst nog zo vol lof over de uit de kluiten gewassen duiven van Mauritius, dat hij zijn vriend Carolus Clusius er alles over vertelde. Clusius was een botanicus en zo’n beetje eigenhandig verantwoordelijk voor het verspreiden van de aardappel in Europa, dus hij wist wel wat van voedsel. Hard bewijs is er niet, maar het heeft er alle schijn van dat Clusius zijn vriend Wybrand wat recepten heeft gegeven.

Terug naar de dodo. Op Mauritius hadden de Hollanders niet uitsluitend beachvolleybal gespeeld, maar inmiddels ook een statig fort neergezet. Van hout. Daar hebben ze wel het halve bos van Mauritius voor moeten neerhalen, maar dan heb je ook wat. Behalve die gezonde VOC-mentaliteit (toch?) brachten de Hollanders ook hondjes mee voor wat gezelschap, varkens voor de babi pangang en ratten omdat die nou eenmaal altijd aan boord waren. Deed je niks aan. Daarnaast importeerden de Hollanders om onduidelijke redenen ook wat apen. En ’s avonds werd er gezellig getafeld, maar elke dag varkenssaté komt je op een gegeven moment ook je neus uit, dus werd er al gauw naar het Grote Clusius Receptenboek gegrepen.  Favoriet waren de Dodo Aan Het Spit, Dodo au vin en de hotwings.

De dodo bleek een makkelijke prooi. Omdat het beest eeuwenlang geen enkele natuurlijke vijand had, stak het vrij weinig energie in weerbaarheidslessen. Het legde haar eieren gewoon waar het op dat moment het beste uitkwam en had nooit de moeite genomen een beetje fatsoenlijk te leren vliegen. Daarnaast was de dodo een uitzonderlijk nieuwsgierig beestje. In het Engels is er een term, curiousity killed the cat, nou, nieuwsgierigheid killed de dodo. Wanneer er een dodo gevangen werd begon het te krijsen, omdat het toen wel doorhad dat er iets niet in de haak was. Hierop kwamen alle andere dodo’s in de omgeving als een stelletje ramptoeristen kijken wat er aan de hand was. De eerste melding van een kijkersfile stamt ook uit deze tijd. Met deze overdosis aan toekijkende dodo’s was het natuurlijk geen kunst om er nog wat extra mee te nemen, voor de jongens op het strand. Zo gebeurde het dat er per jachtbeurt tot wel vijftig dodo’s werden meegenomen, terwijl de verslagen uitwijzen dat men aan twee genoeg had voor de gehele bemanning.

Overigens was de dodo niet eens lekker. Ondanks dat de borst van het beest nog wel te pruimen was, kreeg het de bijnaam walgvogel. Dat zegt genoeg. Het kreeg ook de naam pechvogel, dat spreekt voor zich. Een andere naam voor de dodo is kermisgans, maar dat was gewoon lullig.Wie er wel pap van lustten waren de honden, deze mochten vrij rondlopen op het eiland en deden zich tegoed aan de volstrekt hulpeloze vogels. Daarnaast maakten de varkens, ratten en apen een banket van de keurig in het zicht liggende eieren en zo kan het dat in minder dan een eeuw tijd de dodo plaats mocht nemen in de geschiedenisboeken. Als dat geen doortastendheid is.

Wil je een opgezette dodo zien, dan heb je pech, die zijn er namelijk niet. De Endlösung was dusdanig grondig, dat er op wat botjes en één enkele kop na, niets van de beestjes is overgebleven. De kop staat tentoongesteld in Oxford, dus ben je een keer in de buurt, breng dan vooral een bezoek aan het Ashmolean Museum. Uit de geschiedenis van de arme dodo kunnen we wijze lessen trekken: vang niet meer voedsel dan je maag hebben kan en honden horen aan de lijn. En apen niet op Mauritius, maar daarvoor is het nu te laat. Om te voorkomen dat andere dieren eenzelfde lot treft als de dodo, kun je hier een bijdrage leveren aan het Wereld Natuurfonds.

Voorts ben ik van mening dat er een einde moet komen aan de bio-industrie.

8 Reacties

  1. Afgelopen maandag nog een nepperd gezien in Sprookjeswonderland… Jammer genoeg kende ik dit verhaal nog niet, anders had ik mijn koters nog een mooi lesje geschiedenis kunnen geven. Nou wie weet, met terugwerkende kracht…
    Is er eigenlijk een canon van mooie verhalen?

  2. Als het DNA in de cellen van ingevroren mammoeten nog in een zodanige goede staat verkeerd dan mogen ze best een poging doen om de mammoet terug te klonen. Een verdwenen zebrasoort, de quagga, heeft men al grotendeels teruggekloond en hetzelfde wordt nou geprobeerd met de Tasmaanse buidelwolf die misschien nog bestaat.
    Het zou al een hele prestatie zijn als men de reuzenalk, de dodo, de trekduif, de Carolina-parkiet, de Falklandwolf, de Stellerzeekoe en een hoop andere verdwenen diersoorten weer konden terugklonen! Dus eerst maar zien of men de mammoet en misschien zelfs de wolharige neushoorn en de sabeltandtijger kan laten herleven.
    Wat wij mensen overigens wel met de dodo en andere verdwenen diersoorten gemeen hebben is dat mensen elkaar ook eeuwenlang om verschillende redenen met tientallen miljoenen hebben afgeslacht en soms ging dat nog gemakkelijker dan met de dodo! Het kwam echter maar heel zelden voor dat we elkaar daarna ook nog consumeerden.

Laat een antwoord achter aan Spencer Brandsen Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *