Born to die

In 1992 was ik veertien jaar oud en zat ik midden in mijn pubertijd. Het was de tijd waarin de walkman nog doodnormaal was en ik nergens naartoe ging zonder de mijne. De standaardoordopjes had ik ingeruild voor een gigantische stereohoofdtelefoon waaruit non-stop dampende beats klonken. Van Rakim en De La Soul, tot Dr. Dre en 2Pac, gedurende die jaren zadelde ik mijn trommelvliezen onophoudelijk op met een overdosis decibellen. Het was ook het jaar waarin Mary J. Blige de scene bestormde met Real Love. De remix was zo mogelijk nog vetter, niet in de laatste plaats dankzij de messcherpe flow van een tot dan toe onbekende MC met de naam Biggie Smalls.

Christopher Wallace, a.k.a. The Notorious B.I.G. a.k.a The Black Frank White a.k.a. Big Poppa (hij hield ervan als ze hem zo noemden) kwam op 21 mei 1972 ter wereld te Brooklyn, New York. Al op zeer jonge leeftijd had hij zijn bijnaam, Big, te pakken. Zijn omvang kwam dan ook reeds op tienjarige leeftijd in de buurt van dat van een baby-olifantje. Biggie groeide alleen met zijn moeder op en thuis hadden ze het niet breed. Ondanks dat moeder Wallace lange dagen werkte, hadden zij aan het eind van haar salaris vaak nog een behoorlijk stuk maand over. Maar de kleine Biggie was ondernemend. Al voor hij naar de middelbare school ging had hij een baantje gevonden, als drugsdealer.

Eenmaal op high school, waar hij het schoolplein deelde met ondermeer Jay-Z en Busta Rhymes,  zette Wallace zijn lucratieve handel voort. Hoewel hij het qua studieresultaten niet slecht deed, ging het gros van zijn aandacht uit naar het snelle geld van de straat. Nadat zijn moeder hem hierop betrapte kon hij echter zijn spullen pakken en op diezelfde straat gaan leven. Biggie, inmiddels voortijdig schoolverlater, zwierf van slaapplek naar slaapplek en werd letterlijk een grote jongen in het circuit. Inmiddels had hij nog een hobby opgevat, rappen. Al vroeg werd duidelijk dat hij gevoel voor entertainment had en op verzoek spitte hij zijn rhymes op straat en was een graag geziene battle rapper.

Eind jaren ’80 is het geluk van Biggie op, hij wordt gearresteerd wegens wapenbezit. Aanvankelijk komt hij er met een voorwaardelijke straf vanaf, maar een jaar later wordt hij gepakt wegens het dealen van crack. De dan achtienjarige Wallace verdwijnt voor negen maanden achter de tralies. Deze tijd gebruikt hij voornamelijk om zijn gedachten om te zetten in lyrics en wanneer hij vrij komt, neemt hij een demotape op. Hoewel het nooit een serieuze poging was geweest om er een deal aan over te houden, wordt de demo opgepikt door een lokale DJ en levert het Biggie uiteindelijk een eervolle vermelding op in hiphop magazine The Source. Dit leidt vervolgens tot aandacht van de A&R-manager van Uptown Records, Sean ‘Puffy’ Combs.

Het lijkt Wallace voor de wind te gaan. In eerste instantie tekent hij een contract bij Uptown, maar als Puffy gedwongen wordt ander werk te zoeken, blijft Biggie zijn ontdekker trouw. Niet lang daarna is hij, met Craig Mack, de eerste artiest onder contract bij Puffy’s nieuwe label, Bad Boy Records. Biggie, nu druk bezig in de studio om zijn eerste album op te nemen, heeft daarnaast zijn handel op straat weer opgepakt. Hij is inmiddels vader geworden, maar ondanks dat hij naam voor zichzelf begint te maken in de hiphopwereld, brengt dit geen financiële voordelen met zich mee. Om aan geld te komen om zijn dochter te onderhouden, ziet Biggie zich gedwongen zijn oude leven weer op te pakken. Hij stopt wanneer hij hiertoe wordt gedwongen door Combs en dat jaar maakt hij zijn debuut bij het grote publiek op de remix van Mary J’s Real Love.

Wanneer in 1994 het eerste solo-album van The Notorious B.I.G. uitkomt, de naam Biggie bleek al in gebruik, wordt de hiphop gedomineerd door het geluid van de west coast. In de jaren daarvoor hadden groepen als N.W.A. de gangsta rap geïntroduceerd en nu was het diezelfde Dr. Dre die de dienst uitmaakte namens zijn label Deathrow Records, met in zijn kielzog artiesten als 2Pac en Snoop Doggy Dogg. Hoewel ik zelf altijd meer gecharmeerd was voor het wat meer relaxte geluid van de verhalenvertellers aan de east coast, liet ik me in al mijn puberale stoerheid ook graag meevoeren in de gangsta cultuur van Death Row. Met mijn broek zo wijd en laag mogelijk keek ik het liefst de hele dag iedereen boos aan. En toen was daar Biggie.

Als in 1994 Juicy voor het eerst uit m’n speakers pompt ben ik verkocht, Biggie is de man. Ik kon het nooit helpen om naar west coast rappers te kijken en me af te vragen waarom die gasten, met al het geld dat ze claimden te hebben, nog steeds in de ghetto rondhobbelden. Ga toch wat leuks doen met je centen. Biggie deed dat. Biggie rapte vol trots over de Super Nintendo en Sega Genesis waar hij tot voor kort alleen maar van kon dromen. Biggie had een mansion, had z’n moeder rijk gemaakt en dronk champagne als hij dorst had. Biggie was een playa. Maar wat vooral opviel aan de tracks van Biggie, was de kenmerkende flow, of beter gezegd het ontbreken daarvan.

Waar de meeste rappers zich van een standaard flow bedienen, een stijl van rappen waaraan diegene direct te herkennen is, vormde Biggie op elke track zijn timbre om de lyrics op een manier die deze het best tot hun recht deed komen. Of je nu Juicy hoort, de nummer 1-hit Big Poppa, het zwoele One More Chance of club track Hypnotize, Biggie klinkt op elke track anders. Altijd glijden zijn woorden soepel over de beats, zoals ook op het nummer Only You van R&B-groep 112.
Maar wie op basis van de veelal extravagante videoclips denkt dat The Notorious B.I.G. een party-rapper is, komt bedrogen uit.

Van rags to riches, The Notorious B.I.G. is altijd dicht bij zichzelf gebleven en dat is waar hij over rapte. De armoede thuis toen hij een kleine jongen was, het kille leven van de straat, de dochters die hij met moeite kon voeden. Tegenover elk feest zet hij de everyday struggle die hij heeft moeten ondergaan om daar te komen. Hoe ouder ik zelf word, hoe langer ik naar zijn teksten luister, hoe meer ik bewust word van de voortdurende strijd die hij heeft moeten leveren om te kunnen voorzien in de basisbehoeften. Zijn boodschap: je doet wat je moet doen om te overleven en weglopen voor je verantwoordelijkheden is voor pussies.  Biggie was geen thug, zoals Tupacwaar Derek hier over schrijft, Biggie was street. Biggie dealde niet omdat dat cool was, maar omdat hij huur moest betalen en eten op tafel moest zetten. Het leven van een drugsdealer is niet glamoreus in de teksten van B.I.G., het is een kille noodzaak voor hen die geen andere opties meer hebben.

Het leven waar Biggie al op jonge leeftijd voor koos zou hem niet meer loslaten. Aan de andere kant van het land was de grote baas bij Death Row Records een strijd begonnen tussen de east coast en zijn west coast en kwam met grof geschut. Het grootste paard in zijn stal was op dat punt Tupac Shakur en deze liet geen kans onbenut om uit te halen naar Puffy en diens protegé The Notorious B.I.G. Het hoogtepunt van de strijd komt wanneer Pac wordt neergeschoten na een overval en met een beschuldigende vinger richting Combs en Biggie wijst. Combs, zelf ook niet vies van een flink staaltje marketing, grijpt deze kans om zich te profileren met beide handen aan en de zeer dankbare media blazen het conflict op tot reusachtige proporties. Wanneeer twee jaar later Tupac opnieuw wordt neergeschoten, ditmaal met fatale afloop, zijn de ogen van de wereld gericht op The Notorious B.I.G. die elke betrokkenheid ontkent. Zes maanden later treft Biggie hetzelfde lot, na afloop van een awardshow in Los Angeles wordt hij in zijn auto doorzeefd door kogels. Biggie, met slechts één album op zijn naam, is dan pas 25 jaar oud.

Een maand na zijn dood verschijnt het tweede album van The Notorious B.I.G. , Life After Death. Het album komt binnen op nummer 1 in de hitlijsten en gaat in krap twee weken tijd bijna een miljoen keer over de toonbank, goed voor tien keer platina. Onder die kopers die de eerste week een exemplaar in huis haalden bevond ik me ook. Naast de haastig afgemixte nummers waarop Biggie vergezeld wordt van diverse R&B-artiesten, bevat het album een keur rauw tracks waarop hij zijn verhalen vertelt , oprecht en uit het leven gegrepen. Het is inmiddels vijftien jaar geleden dat Christopher Wallace zijn laatste adem uitblies, maar ik luister nog steeds naar zijn muziek. Uit elk nummer blijkt hoe ongelooflijk getalenteerd hij was, de man die nooit een tekst opschreef en al zijn lyrics in zijn hoofd had zitten, niet voor niets wordt hij samen met Tupac gezien als een van de grootste MC’s ooit, maar in elke track schuilt ook zijn pijn. De pijn van de man die teveel te verduren heeft gehad en die nooit helemaal los kon komen van het leven waar hij zo graag mee wilde afrekenen. In elke track proef je het, Biggie was born to die.