Dirk de Vrome (1126-1184) werd tijdens zijn leven, en nog lang erna, ook wel Dirk de Idioot genoemd. Hij was geboren met een ‘lam lincker oogh’, wat waarschijnlijk betekende dat hij eenzijdig blind was, en met een mentale retardatie, waardoor de verstandelijke vermogens zich niet met de normale snelheid ontwikkelden en ook nooit een normaal niveau bereikten. Hij was de oudste zoon van Graaf Dirk VI van Holland en Sophia van Rheineck. Hij heeft hen veel ongeluk gebracht.
Volgens de beschrijvingen van hofschrijver Desiderios (wie noemt zich nu Desiderios?) was hij een ‘quaatwillent mannekijn’, met wie geen land viel te bezeilen. Toen in Hasselt (Belgisch Limburg) een augustijner klooster werd opgericht, werd Dirk daarheen gezonden (1136), maar ook daar kon men hem niet de baas, en hij keerde na een jaar weer terug in de boezem van de eigen familie. Hij werd wel Dirk de Vrome genoemd, na dit jaartje klooster.
Het moet een groot geluk voor het graafschap Holland worden genoemd dat niet Dirk maar zijn jongere broer Floris III de graaftitel kreeg, na het overlijden van zijn vader. Er zijn brieven van de hand van Dirk de Vrome bekend, gericht aan paus Alexander III, waarin hij voorstelt een Orde van Alessandrianen te stichten (uiteraard onder zijn eigen leiding), die zich zou gaan bezighouden met het ‘kuisen van waereltse geleeghenheeden’. Het verbranden van drinkgelegenheden, hoerenhuizen, huizen van marktkooplieden etc., bedoelde hij. Het is er gelukkig niet van gekomen.
Dirk de Vrome is nooit gehuwd geweest. Wel zijn nog enige beschrijvingen overgebleven van betrekkingen die hij had met Anna van Dirxwoude, een ‘sinnigh kint’. Wij weten niet of dat ‘sinnigh’ verstandig betekent of iets anders.
In 1182 werd hij door zijn broer Floris III tot Graaf van Hoorn benoemd (waarschijnlijk om van alle ruzie en herrie af te zijn), in 1183 gaf hij Dirxwoude de stadsrechten, waarom zijn Anna hem had verzocht, en in 1184 stierf hij. God hebbe zijn ziel.