En die ouders dan?


In de consternatie rond het misbruik van kinderen binnen de katholieke kerk komt één groep er wel heel genadig van af: de ouders van al die kinderen. Waar waren zij toen het gebeurde? Hun kinderen weggestopt in een internaat of onder de hoede gesteld van een kapelaan die ze zou opleiden tot misdienaar. Dachten zij dat hun kinderen daar de liefdevolle zorg zouden krijgen die bij opvoeding hoort?

Dat denken niet-katholieken misschien. Maar laat mij hen dan vertellen, dat in de jaren ’50-‘70 in Limburg onder katholieken algemeen bekend was dat veel internaten en door geestelijken geleide scholen, bepaald geen oorden van liefdevolle verzorging waren.

Dat dit algemeen bekend was, is geen wonder. Generaties katholieken zijn geschoold en opgevoed door geestelijken. En dan leer je ze natuurlijk wel kennen: de nonnen die met meetlatten op vingers slaan en de priesters die net iets te lang verlekkerd kijken. En toch stuurden ouders ook de jongste generatie steeds weer het systeem in. Want zo gingen die zaken toen, in Limburg.

De secularisatie deed uiteindelijk haar werk, ook in de zuidelijke provincie. De 21ste eeuw brengt woede en verbijstering over de ontuchtzaken die in de voorafgaande eeuw plaatsvonden. Dat die woede zich richt op de katholieke kerk en haar geestelijken begrijp ik. Dat ouders in dit schandaal echter volkomen buiten schot blijven, vind ik onvoorstelbaar.

33 Reacties

  1. Ik denk dat het antwoord is dat het vroeger gewoon onderdeel was van de opvoeding. Het hoorde erbij. Je moest wel eens een smerig werkje doen om uiteindelijk beloond te worden. Da’s natuurlijk eigenlijk de kern van heel dat geloof. Want wat is het leven nu meer dan een smerig werkje dat beloond wordt met het eeuwige leven naast God?

    Inmiddels kijkt de maatschappij heel anders tegen dergelijk machtsmisbruik aan. Het hoort er niet meer bij, het is schadelijk voor het kind. Maar daar kunnen die arme priesters en die arme ouders die destijds deden wat iedereen deed (respectievelijk kinderen mishandelen en die kinderen laten mishandelen) toch niets aan doen?

  2. Het schijnt zo te zijn, hoorde ik laatst, dat het celibaat niet zozeer de oorzaak is van het kindermisbruik, maar meer fungeert als dekmantel. Pedofielen worden priester omdat ze dan, dankzij de strenge hiërarchie die ervoor zorgt dat niemand praat, ongestraft aan kinderen kunnen zitten.

  3. @ Molovich. Ik geloof niet dat pedofielen priester worden. Dan zouden ze al op 12-jarige leeftijd, de leeftijd waarop ze naar het Klein Seminarie gaan, moeten weten dat ze pedofiel zijn.
    Ik geloof dat het omgekeerd is: priesters en fraters worden pedofiel. Omdat ze met kinderen omgaan.
    Er zijn wel uitzonderingen. De rabiate child-molesters onder de priesters worden natuurlijk niet berecht of zelfs maar aangeklaagd, maar die worden naar Alaska, Brazilië of Ghana gestuurd. Waar ze lustig verder kunnen gaan, dat wel.

  4. Citaat: “Het Belgische onderzoek stelt vast dat de meerderheid van de daders pedofiele mannen waren die in dit klimaat een kans zagen om seks te hebben. Deze groep maakte de meeste slachtoffers. Zij kozen de jongste kinderen en wisselden veel. Voor hen was het celibaat dus een dekmantel, geen harnas. Priester-leraren in celibataire ‘nood’ kozen meestal kinderen ouder dan 14 – zij poogden relaties aan te gaan. In de dadergroep vormden zij de minderheid, die ook minder slachtoffers maakten.”

    Aangezien pedofilie in mijn overtuiging een geaardheid is, zou het zo kunnen zijn.

  5. Het zou kunnen, het zou kunnen. Het is ook een aangename theorie om te volgen, maar daarom hoeft hij nog niet waar te zijn.
    Ik blijf zitten met de vraag: die pedofiele mannen, die zijn een keer pedofiel geworden, bijvoorbeeld toen ze 16-18 jaar waren, en dus op een leeftijd waarop ze al besloten hadden priester of frater te worden.
    Dat wringt dus.

      1. Jongetjes van 11, 12 jaar zijn volgens mij nog niet zo slim dat ze eerst een jaar of 14 lang een studie gaan volgen, zodat ze daarna – misschien – in de gelegenheid komen…

  6. Who cares waarom ze het deden, ze deden het. En zeker in de latere decennia van de vorige eeuw was dat in breed gezelschap bekend. En al die mensen die nu terecht de kerk aanklagen, zouden ook hun ouders eens moeten bevragen naar wat ze wisten. Maar ja, ook dat is moeilijk he! Zeker als ze dood zijn. Maar ach dan hebben we vast nog wel ergens een medium dat wil bemiddelen. #blauwejurk

  7. Daar heb je gelijk in, O.Z. Ze deden het (ze doen het nog steeds, in Afrika en Zuid-Amerika, ook nog wel elders, in Italië bijvoorbeeld).
    Maar dat bevragen van je ouders, dat is toch een probleem in katholieke culturen. Ik heb bijvoorbeeld nooit aan mijn vader durven vragen waarom hij altijd sliep als de pastoor of de kapelaan preekte tijdens de H. Mis.
    Die katholieke ouders gaven hun kinderen in de handen van schurken, niet wetende dat het schurken waren.
    Dat kun je nu wel verkeerd vinden, maar dat maakt die ouders nog niet medeplichtig. Het was gewoon de cultuur.
    De schuldigen zitten in het Vaticaan.

  8. Je praat nu tegen Vrouwke van Stavast, Ben, niet tegen Oud Zeikwijf. En Vrouwke stelt nu juist dat de ouders wel degelijk wisten dat ze hun kroost in handen van schurken dreven. Wat ze medeplichtig maakt.

  9. En ik kan dat niet geloven, dat je als ouder je kind naar een stel mannen stuurt die je kind zullen bevuilen. In de jaren vijftig zestig zeventig, toen het in Limburg gebeurde, ook niet. Je stuurde je kind naar een hárde school, geloofde je.

  10. Of die ouders het zelf hadden meegemaakt… Een interessante vraag. Het katholicisme is pas groot geworden rond 1910 in Nederland.
    Wanneer deed je je kind op een (katholieke) kostschool? Als je zelf niet meer goed voor je kind kon zorgen. Neem bijvoorbeeld Jan Marijnissen’s verhaal.
    En of het erger is geworden na de seksuele revolutie? Da’s ook een interessante vraag. Ik denk het eigenlijk niet: die seksuele revolutie heeft op het gepriesterte en gepaterte nauwelijks invloed gehad. De NVSH heeft nooit kerkelijke ingang gehad, volgens mij.

  11. Je had ook van die ellendig grote gezinnen: 9, 10, 11 kinderen was geen uitzondering in katholieke kringen.
    Dan ging het vaak zo dat vader tegen een zoontje zei: word jij maar priester, en daar ging het joch naar Rolduc. Moeder zei tegen een van haar dochters: word jij maar zuster, dan kun je tenminste nog anderen helpen.
    Weer twee monden minder te vullen.

  12. Laten we wel wezen mannen en zeikwijf, als sinds de donkere middeleeuwen worden de seksuele escapades van de geestelijkheid uitgebreid gedocumenteerd in de literatuur. Dus….

  13. Al sinds het jaar 202 wordt er gewaarschuwd – dus nog vóórdat het celibaat werd ingesteld – voor die seksuele escapades door priesters. Door nette priesters. Die waren er natuurlijk ook.

  14. Kindermisbruik binnen de katholieke kerk heeft niets te maken met het celibaat. Kindermisbruik tiert even welig binnen gezinnen. Kindermisbruik is een feit binnen alle lagen van de maatschappij, binnen alle geloofs-, religieuze, godsdienstige en maatschappelijke gezinten.

    De voorstaande vaststelling kan enkel maar tot de conclusie leiden dat kindermisbruik individueel gebonden is. Het feit dat iemand een kind misbruikt heeft dus te maken met het denken van de persoon die het doet. Het denken van een kindermisbruiker is nèt dat hij het kind geen kwaad doet. Vandaar dat een kindermisbruiker steeds een recidivist is. Een kindermisbruiker is zich van geen kwaad bewust. Vandaar dat een kindermisbruiker nooit een schuldbekentenis gaat doen.

    Wanneer een groep van kindermisbruikers zich echter organiseert tot een gezinte, gaan ze collectief zo reageren. Zeker als ze door omstandigheden, als bijvoorbeeld de verworven macht in het verleden, zoveel macht hebben gekregen dat ze het leven van een kind kunnen organiseren door middel van rituelen als bijvoorbeeld geboorte, overgangsrituelen naar volwassenheid. Eens gevangenen in dit systeem en volwassen geworden, denkt men terug aan zijn of haar ‘ontgroeningstijd’ en de tijd van het zwijgen van de ouders en laat men betijden. Dan zwijgen de ouders omdat ze zich herinneren en net met die gedachte niet willen geconfronteerd worden.

      1. Ik heb er vanochtend over lopen na te denken. Mijn conclusie is: eens met Geert en eens met Vrouwke. Schrap mijn vorige bijdragen aan de discussie.

  15. Als kinderen al niet door de kerk werden misbruikt zou dat eventueel ook een goede reden zijn waarom veel ouders hun kinderen gaan overbeschermen en verwennen wat weer een ernstige vorm van verwaarlozing is! En lees maar eens hieronder dat die ouders hun kinderen met hun goedbedoelde pamperingen vaak inderdaad meer kwaad dan goed aanrichten:

    Helikopterouders: ouders die hun kinderen constant blijven controleren en hen daarmee feitelijk alleen maar kwaad dan goed doen. Overbezorgde ouders veroorzaken hierdoor gedragsproblemen bij kinderen:
    Ze bestaan helaas: ouders die hun kinderen het liefst overal ter wereld willen volgen. Vooral helikoptermoeders bemoeien zich extreem veel met hun zoon of dochter. Dat doet natuurlijk, zoals vermeld, eerder kwaad dan goed.

    Willy Alberti zong het vroeger al: ‘Niemand laat zijn eigen kind alleen. Je bouwt het liefst een muurtje om haar heen.’ Maar wat Willy niet wist, en wij wel, is dat er daadwerkelijk ouders zijn die muurtjes bouwen. Virtuele muurtjes waarbinnen ze elke stap van hun kind vanaf hun smartphone kunnen controleren.

    Alleen naar school fietsen was er voor Amber (11) totaal niet meer bij. Veel te gevaarlijk vond haar moeder. Tot ze op een dag naar de middelbare school ging en haar moeder haar alleen naar de andere kant van de stad moest laten fietsen.
    Gek werd ze totaal bij het idee dat haar kind door het Amsterdamse verkeer moest. En terecht, want het meisje had tenslotte nooit eerder alleen gefietst en ineens moest ze de drukste wegen oversteken. Daarom plaatste haar moeder een chip in Ambers rugzak waardoor ze haar tocht door de stad op haar telefoon kon volgen.

    E-mail

    Laura (17) heeft gelukkig niet zo’n moeder gehad, maar wel zo’n school. Ze deed dit jaar eindexamen op het St. Nicolaaslyceum, waar ouders direct een e-mail ontvangen wanneer hun kind te laat is of spijbelt.
    Zowel Laura als haar ouders worden er knettergek van, zeggen ze. Laura’s moeder Titia: “Ik wil helemaal niet weten dat ze te laat is. Dat is haar eigen verantwoordelijkheid. Ik spijbelde vroeger ook en ik stond stiekem om de hoek te roken of jongens te zoenen. Ik moet er niet aan denken dat mijn ouders dat allemaal wisten.”

    Niet alleen absenties worden gedeeld met de ouders, ook alle cijfers. Met Magister – dat op meer scholen in Amsterdam wordt gebruikt – hebben ouders toegang tot de cijferlijst. Het systeem is uiteraard niet ingevoerd om de leerlingen dwars te zitten, het is bedoeld voor de ouders die meer controle over hun kind willen (blijkbaar willen ze dat hun kinderen altijd hoge cijfers halen en alles feilloos doen) en dat dankzij de elektronische middelen nu ook kunnen krijgen.

    Stiekem

    Laura: “Ik heb vrienden van wie de ouders elke dag hun cijfers controleren en die geen stap mogen zetten zonder dat hun ouders weten waar ze zijn. Die doen dan dus alles stiekem. Bovendien is het een schijn-veiligheid, want ouders hebben vaak geen idee waar wij mee bezig zijn.
    Als je dochter van veertien zegt: ‘Ik ga naar iemand toe voor Netflix en chill,’ dan zijn er ouders die gerustgesteld zijn en hierna denken dat je dan samen op de bank tv gaat kijken, terwijl dat iets is waar je voorbehoedsmiddelen voor nodig hebt, zeg maar.”
    Veel kinderen spijbelen trouwens nog niet zozeer omdat ze dat leuk vinden maar ook omdat ze de enorme druk op school vaak niet aankunnen, gestrest raken, zich schamen voor lage cijfers of daar vreselijk worden gepest!
    Hoe kwetsbaarder je kind, hoe meer gevaren je als ouder ziet. Ze kunnen verdwalen, struikelen of aangereden worden. Overal lopen honden die kunnen bijten en in elke portiek kan een kinderlokker staan.
    Toch moeten kinderen gewoon leren met die gevaren om te kunnen gaan. En jammer genoeg die gevaren verdwijnen nooit, want ze groeien mee met je kind. Zijn ze eenmaal zo groot dat ze hun eigen weg gaan, dan zijn er altijd te hard rijdende taxi’s, vrachtwagens met rondom dode hoeken en xtc-verkopers met vervuilde pillen.

    Appje

    Mijn eigen kinderen (15 en 19) moeten wanneer ze uitgaan bij thuiskomst een appje sturen zodat ik, wanneer ik midden in de nacht wakker word, op mijn telefoon kan zien dat ze thuis zijn.

    Maar ik ken ook ouders die net zo lang opblijven tot hun kinderen thuis zijn, zelfs als dat vijf uur ’s ochtends is. Mijn dochter heeft zelfs een vriendin (19) die erin heeft toegestemd dat haar ouders haar telefoon mogen traceren.
    Terwijl zij ’s nachts door de stad fietst, kunnen haar ouders vanaf hun telefoon zien hoe ze van de Melkweg naar Paradiso loopt en dan heel langzaam naar huis fietst.
    Als trouwens talloze aanranders en verkrachters ook eens wat harder aangepakt werden dan kunnen meisjes ook gewoon veiliger op een fiets rijden.

    De Amerikaanse journaliste Alissa Quart schreef tien jaar geleden al een boek over ‘extreme parenting’: ouders die zich extreem bemoeien met de opvoeding en hun kind als een botanisch kasplantje behandelen.
    Deze helikopterouders zijn intensief betrokken bij het leven van hun kind, hoe oud het ook is. Ze nemen belangrijke beslissingen voor hun kinderen, lossen problemen voor hen op en mengen zich snel in conflicten die het kind heeft. En ze zullen ongetwijfeld die kinderen ook blijven behandelen als prinsjes en prinsesjes die nooit kritiek mogen hebben of dat verkeerd gedrag van hen wordt goedgekeurd!
    Denk dan aan de overbezorgde zandbakmoeder die zichzelf in de strijd gooit zodra twee peuters met zand naar elkaar gooien of als menselijk vangnet onder het klimrek blijft staan.

    Klimmen

    Natuurlijk is het doodeng, de gedachte dat je kind naar beneden kukelt, maar kinderen moeten juist leren omgaan met gevaar. In bomen klimmen, met messen spelen en vuurtjes kunnen stoken zonder dat hun ouders er met een blusdekentje naast staan. Kinderen hebben ruimte nodig om gevaarlijke dingen uit te proberen en dat gebeurde al tijdens de oertijd.
    De Noorse professor Ellen Beate spreekt zich fel uit tegen overbeschermende ouders die hun kinderen ervan weerhouden om vies te worden, te vallen of te verdwalen. Volgens Beate hebben kinderen juist angstige spanning nodig. Ze heeft een indeling gemaakt van de gevaren die elk kind moet meemaken (zie kader). Ze moeten leren omgaan met gevaar, of beter gezegd de dreiging van gevaar.

    Hebben we namelijk vroeger niet allemaal eens in bouwputten gespeeld, onze knieën tot bloedens toe opengehaald en tot na zonsondergang over straat gezworven? Mijn stiefkinderen (7 en 9) mogen – zo lang ze samen zijn – alleen de straat op, en alleen naar de speeltuin vier straten verderop.
    Ze mogen ook met scherpe keukenmessen spelen en zelf een vuurtje stoken in de tuin op een verantwoordelijke manier. Dat hun vader en ik vanaf een afstandje toekijken hebben ze niet eens door, zo spannend is het allemaal.
    Misschien extra spannend omdat hun moeder hen door de week op een woonerf buiten de stad niet eens alleen naar school laat lopen.

    Misbruik

    Een bevriende en een tikje bezorgde journaliste wijst me erop dat Amsterdam vroeger minder druk was en er geen pedofielen rondliepen. Dat laatste is sowieso niet waar. Seksueel misbruik komt vaker voor door een semibekende dan door een engerd die uit de bosjes springt.
    Ook is het bekend dat kinderen thuis meer gevaar lopen om te vallen of zichzelf te verwonden dan buitenshuis, zeker als ze zich alleen maar met smartfones en iPads bezighouden. Meer dan een half miljoen kinderen belanden jaarlijks op de Eerste Hulp met sportletsel. Voor geen enkele ouder een reden om een kind hierna niet meer te laten sporten.

    Maar de angst van de overbezorgde ouders is helemaal niet te temperen met statistieken: het is een irreële angst. Angst om je kind los te laten. De angst voor de beelden in je hoofd bij wat er allemaal zou kunnen gebeuren als het met dat kleine fietsje de grote boze buitenwereld in gaat.

    Aka-pygmeeën

    De Amerikaanse antropoloog Barry Hewlett ontdekte dat Aka-pygmeeën in de rustperiodes tijdens de jacht hun bijlen, speren en messen aan de kinderen geven om mee te spelen. De Aka behoren bij de laatste jagers-verzamelaars ter wereld en Hewlett volgt ze al decennia. Opvallend vindt hij hoe Aka-ouders hun kinderen de hele dag door dingen leren.
    Ze laten zien hoe je gereedschappen gebruikt, touwen knoopt of een vuur stookt, waarna ze hun kinderen de gelegenheid geven hen na te doen. Autonomie is volgens Hewlett de beste manier om kinderen dingen te laten leren. Of zoals peuters zeggen: ‘zelluf doen.’ Ouders die – ook al is het uit oprechte bezorgdheid – voortdurend hun kind voor potentieel gevaar willen behoeden, beletten hun kind dan om dit te leren.

    Vrij buiten spelen, zonder ouders die toekijken of ingrijpen, is niet alleen goed voor de motorische ontwikkeling van kinderen, maar ze leren ook zelf conflicten oplossen, onderhandelen, compromissen sluiten, samenwerken en met elkaar in competitie gaan.
    Vaardigheden die voor onze toekomstige kantoorkinderen net zo belangrijk zijn als het villen van een hert voor een pygmeekind. Toch speelt een op de vijf Nederlandse kinderen tussen de zes en twaalf niet meer dan één keer per week buiten, blijkt uit onderzoek van Jantje Beton.

    De Amerikaanse journaliste Alissa Quart schreef 10 jaar geleden al een boek over ouders die zich extreem (blijven) bemoeien met het leven van hun zoon of dochter, hoe oud ook. Ze nemen belangrijke beslissingen, lossen problemen voor hen op en mengen zich snel in conflicten die het kind heeft.
    Denk aan de (al eerder) overbezorgde zandbakmoeder die zichzelf in de strijd gooit zodra 2 peuters met zand gooien of steeds als vangnet onder het klimrek blijft staan. Natuurlijk is het doodeng, de gedachte dat je kleintje naar beneden kukelt, maar kinderen moeten juist leren omgaan met gevaar. In bomen klimmen, met messen spelen en vuurtjes kunnen stoken zonder dat hun ouders er met een blusdekentje naast staan.
    Kinderen hebben gewoon ruimte nodig om met gevaar om te leren gaan en moet je dan ook niet als zielige koningskinderen behandelen.

    Spanning

    De Noorse professor Ellen Beate spreekt zich fel uit tegen overbeschermende volwassenen. Volgens Beate heeft wie opgroeit ook angstige spanning nodig. Hebben we vroeger (ook al eerder vermeld) niet allemaal in bouwputten gespeeld, onze knieën tot bloedens toe opengehaald en tot na zonsondergang over straat gezworven?
    Veel van dat soort ouders proberen zelfs kinderen hobby’s, talenten, luxe enz. in de strot te duwen terwijl ze zelfs niets aan die kinderen vragen!

    Sturen en loslaten

    Helikopterouders zijn niet alleen overbezorgd over het welzijn van hun kinderen, ze proberen het natuurlijke leerproces van het kind ook te sturen en te versnellen, aldus Alissa Quart.

    Wanneer houden de helikopterouders eens een keer op hun kinderen overal te volgen? Niet als ze het huis uit gaan. Ook dan blijven sommige volwassenen zich nog bemoeien met het leven van hun kinderen terwijl die gewoon hun eigen weg willen opgaan. Dat doen ze tegenwoordig meer dan 25 jaar geleden, stelt hoogleraar gerontologie Karen Fingerman in een studie uit 2014.
    Onderzoek onder studenten laat zien dat degenen met helikopterouders vaker depressief zijn en minder tevreden zijn met hun leven dan de studenten zonder extreem bemoeizuchtige vaders en moeders. Ze zijn angstiger, minder zelfverzekerd en minder bestand tegen stress.

    Verschillende types

    Niet alle helikopterouders zijn hetzelfde. Volgens het boek ‘Parenting with Love and Logic: Teaching Children Responsibility’ van Foster Cline en Jim Fay bestaan er 5 verschillende types. Start de test hieronder en vind uit welk type jij bent.

    En hoelang zal het nog duren eer curlingouders, helikopterouders etc. eens gaan leren dat kinderen gewoon NIET maakbaar zijn, niet altijd beschermd, verwend en zielig gevonden kunnen worden! Overdadige liefde is namelijk een van de slechtste dingen die je kinderen kunt aandoen!

  16. Er zijn niettemin drie verschillende generaties in Nederland en daarbuiten geweest die (dat heb ik ooit in een krant gelezen) zo hun verschillende manieren hebben over onze welvaart.
    De eerste generatie, voor en na WO II, had het minder breed en zij hebben keihard gewerkt om Nederland op te bouwen, de tweede generatie voor en na de jaren ’60 kreeg meer welvaart en zij gaven die later ook door aan hun kinderen en de derde generatie, na de jaren ’90, lijkt thans op een generatie die alleen maar alles willen hebben, ontzettend verwend is (uitzonderingen daargelaten) en de opgenoemde vorige generaties daar ook niet altijd dankbaar voor zijn geweest!
    Helaas zijn kinderen door de eeuwen heen altijd wel gebruikt en misbruikt geweest met als treffend voorbeeld WO I waar talloze Europese jongeren elkaar gruwelijk hebben afgeslacht bij Ieper, Verdun, Arras, Loos, de Somme, Tannenberg, Warschau enz. waardoor tienduizenden ouders in Europa hun kinderen toen overleefden en niet andersom!
    De meest treffende voorbeelden waren Peter Kollwitz (1896 – 1914), de zoon van de beroemde Duitse kunstenares en beeldhouwster Käthe Kollwitz (1867 – 1945), die in WO I op 18-jarige leeftijd omkwam bij Esen (België) en zijn ouders plaatsen jaren later op zijn oorlogsgraf op het Deutscher Soldatenfriedhof Vladslo het beeld van het Treurend Ouderpaar als een soort schaamte dat kinderen en jongemannen werden opgeofferd in een gruwelijke oorlog!
    In een documentaire over WO I vertelde een ooggetuige dat hij na de oorlog in een trein ooit een oude vrouw zag zitten die erbij zat als een zombie. Later bleek dat zij tijdens WO I al haar vijf zonen op het slagveld had verloren en feitelijk hiermee vrijwel haar hele familie was vernietigd!
    En dat inderdaad kinderen opgeofferd lijken te worden aan de “klimaathysterie” doet me met alle demonstraties die de jongeren thans houden bijna denken aan de feestvreugde van hun voorgangers die tijdens het uitbreken van WO I dachten dat dit een “leuke, gezellige, frisse en vrolijke” oorlog zou gaan worden met als eindresultaat dan 10 miljoen onder hen zouden worden gedood in die oorlog en nog miljoenen meer door de Spaanse griep en verhongering!
    WO I was, symbolisch gezien, een reusachtige draak die Total Krieg heette en alleen maar met vele miljoenen mannen werd gevoerd en dus niet met schone jonkvrouwen!

Laat een antwoord achter aan Ben Hoogeboom Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *